81

metabolizmu pirogronianu występuję u bakterii , drożdży i rośiin. Redukcja aldehydu przeprowadzana jest przez dehydrogenazę alkoholową przy użyciu NADH.

c) acetylo-CoA

Acetylo-CoA odgrywa kluczową rolę w metabolizmie. Składa się z grupy acetyl o woj (-COCH₃) związanej kowalencyjnie z koenzymem A. Jest on na przykład bezpośrednio wykorzystywany przez połączenie z kwasem szcza wio octowym do syntezy kwasu cytrynowego, który rozpoczyna cykl kwasu cytrynowego (kwasów trójkarboksyiowych). W postaci aktywnego octanu kwas octowy łączy sie także z nhoiiną, tworząc acetylocholinę, lub z sulfonamidami, które przed wydaleniem ulegają acutylacji. Acetylokoenzym A odgrywa rńwniez ważr.ą relę w metabolizmie lipidów jest prekursorom cholesterolu, a tym samym hormonów steroidowych.

56. Regulacja hormonalna głównych szlaków kataboiicznych I anabolicznych adrenalina)

GUKOUZA

a)    aktywności enzymu dwu funkcyjnego (PFK2 «FBPazy2) dominującego w wątrobie są odwrotnie regulowane przez foslorylację pojedynczej reszty seryny. Gcy stężenie glukozy jest małe. wzrost stężenia glukagonu we krwi wyzwala kaskadę reakcji uruchamianą przez cAMP, przebiegającą 2 udziałem receptora 7TM i białka G. a prowadząca do fosforylacji enzymu dwufunkcyjnego przez kinazę białkową A. Ta kowalencyjna modyfikacja aktywuje r3Pszę2 hamuje PFK2 zmniejszając stężenie fruktozo-2.6-bislcsforanu. W ten sposób wątroba ogranicza metabolizm glukozy. W sytuacji odwrotnej gdy stężenie glukozy jest duże, enzym traci przyłączoną wcześniej grupę fosforanową. Ta defosforylacja aktywuje PFK2 i iiamuje f-BPazę2 podnosząc poziom F 2.6-Kr i przyspieszając glikolizę

b)    aktyv/ność katalityczna formy . kinazy pirogronianowej regulowana jest przez odwracalną fosforylację. Gdy stężenie glukozy we krw jest małe. glukagcr. wywala kaskadę reakcji uruchamianą przez cAMP co prowadź do fosforylacji kinazy pirogronianowej. wpływając na zmniejszenie joj aktywności. Te hormonalnie wyzwalane fosforylację zapobiegają zużywaniu glukozy r.rzez wątrobę w sytuacji, gdy cukier ten ;est bardziej potrzebny w mc3zgu i w mięśniach

GLUKONEOGENbZA

W wątrobie fosfofruktokinaza i truktozo-1,5-bisfosforan są także wzajemnie regulowane przez fruktozo-2.6-bisfosforan{.--2.S-BP). 'ego małe stężenie podczas głodu, a duże w dostatku pokarmu jest związane z przeciwstawnym wpływem glukagonu i insuliny na wytwarzanie degradacje tej r.ząsteczk sygnałowej. Fruktozo-2.6 bisfosforan silnie stymuluje działanie fosfofruktokinazy i hamuje fruktozo-' ,6-bisfosfatazę. Toteż w czasie dostatku pokarmu glikoliza ulega przyspieszeniu, a glukoneogeneza zahamowaniu. Podczas głodowania dominuje glukoneogcneza bo stężenie fruktozo-2,6-bisfosforanu jest bardzo małe.

Insulina, której stężenie zwiększa się po posiłku stymuluje okspresje fosfofruktokinazy. kinazy pirogronianowej dwufunkcyjnego enzymu wytwarzającego i degradującego fruktozo-2,G-bisfosforan. Giukagon którego wydzielanie zwiększa się podczas głodu hamuje ekspresję tych enzymów natomiast stymuluje tworzenie sie dwóch kluczowych enzymów glukeneogcnezy: karboksykinazyfosfoenolopirogronianowej fruktozo-1,6-bisfosfatazy.

SYNTEZA GUKOGENU

SI