84 (67)

Wzrost na podłożu Simmonsa z cytrynianem test C). W podłożu Simmonsa cytrynian stanowi jedyne źródło węgla. Drobnoustroje rozkładające cytrynian rosną i zmieniają zabarwienie potyriki z zielonej na niebieską. EscJierichici i Shigella nie potrafią wykorzystywać z: jako źródła energetycznego, dlatego nie rosną na tej pożywce. Wzrost i zmiana barwy następują w hodowlach pałeczek z rodzajów: Proteus. Enteribzcter. Salmonella, Klebsiella.

Przemiany związków azotowych

Rozkład żelatyny (upłynnianie). Bakterie rozkładające białka mają jedną wspólną właściwość - zdolność hydrolizy i związanego z tym upłynniania żelatyny. Właściwość tę bada się w wysokim słupku pożywki zawierającej bulion z 10-15% dodatkiem żelatyny. Wykonuje się w tym celu posiew kłuty, a po inkubacji (2-7 dni) w temp. 20-25° obserwuje się sposób upłynniania: warstwowy, gruszkowaty, workowaty, lejkowaty Typowymi przykładami bakterii upłynniających żelatynę są: Psedomonas fluorescens, Bacillus subtilis, Clostridium sporogenes.

Uwalnianie amoniaku z peptonu lub argininy. Badane kultury hoduje się na następujących pożywkach: woda peptonowa (1% peptonu i 0,5% NaCl) lub bulion z argininą. Posiewy badanego materiału inkubuje się w optymalnej temperaturze przez 2-7 dni i wykrywa amoniak odczynnikiem Nesslera. Tworzenie zabarwienia - od pomarańczowego do brązowego - świadczy o uwalnianiu amoniaku. Probówka z próbką kontrolną (bez badanej kultury) może wykazywać jedynie jasnożółte zabarwienie.

Tworzenie siarkowodoru. Cecha ta jest związana z rozkładem organicznych związków siarkowych (aminokwasy - cysteina i cystyna, metionina). Badanie przeprowadza się na pożywce Kliglera lub podłożu SIM. Po zaszczepieniu badanej kultury po 48 h inkubacji podczas reakcji pozytywnej obserwuje się zaczernienie pożywki pod wpływem wytrąconego siarczku (.Pseudomonas, Salmonella). Pożywka Kliglera zawiera glukozę i laktozę oraz czerwień fenolową, więc dodatkowo jest określana zdolność fermentacji obu cukrów. Na pożywce SIM, oprócz zdolności wytwarzania H₂S, dodatkowo określamy ruch bakterii i wytwarzanie indolu z tryptofanu.

Tworzenie indolu z tryptofanu. Sprawdza się, posiewając badany materiał na wodę peptonow^rą z dodatkiem tryptofanu. Po inkubacji posiewów w temperaturach optymalnych przez 2-7 dni dodaje się 0,5 cm³ odczynnika Kovacsa lub Ehrlicha. Po wymieszaniu próby, w razie obecności indolu, pojawia się ciemnoczerwone zabarwienie (reakcja pozytywna u Proteus, Escherichia).

Rozkład mocznika. Rozkład mocznika katalizuje hydrolityczny enzym -ureazę. Oprócz typowych bakterii mocznikowych, np. Urobacterium, Sarcina ureae, rozkład mocznika mogą przeprowadzać bakterie z rodzaju Proteus. Oznaczenie tej cechy bakterii przeprowadza się na pożywce Christensena. Badany materiał posiewa się ezą i po inkubacji w^r optymalnych temperaturach w ciągu 1—7 dni obserwuje zmianę barwy. Uwalnianie amoniaku na skutek hydrolizy mocznika powoduje zmianę barwy pożywki z żółtej na czerwoną.

84