84 (8)

6. Urządzenia do wodowania środków ratunkowych

6.1. Środki ratownicza zbiorowego

Zgodnie z wymaganiami konwencji SOLAS, każdy statek odbywający podróże morskie musi być wyposażony w należytą liczbę jednostek ratunkowych o odpowiedniej jakości oraz w efektywne i sprawne urządzenia do ich wodowania (opuszczania na wodę) [10, II]. Są to:

•    łodzie ratunkowe - służące do ewakuacji ludzi ze statków w razie niebezpieczeństwa,

•    łodzie ratownicze - przeznaczone do aktywnego poszukiwania i ratowania osób w niebezpieczeństwie oraz do grupowania jednostek ratunkowych.

•    sztywne tratwy ratunkowe,

•    tratwy pneumatyczne, czyli środki ratunkowe, których pływalność zapewniają elastyczne komory wypełnione gazem, i które są przechowywane na statku w postaci nicnadmuchancj.

Statki mogą dysponować innymi środkami lub urządzeniami ratunkowymi pod warunkiem, że zapewniają równoważny lub wyższy poziom bezpieczeństwa w porównaniu do wyliczonych środków i urządzeń. Lodzie ratunkowe, ratownicze, tratwy pneumatyczne; ich typy, budowa, wyposażenie i postępowanie załóg statków podczas wodowania opisane są w publikacjach [5, 23]. Poniżej przedstawiono wyłącznic urządzenia służące do wodowania łodzi i omówiono sposoby zwalniania tratw pneumatycznych oraz opisano nowe techniki ewakuacji osób ze statków pasażerskich.

6.2. Sposoby wodowania lodzi ratunkowych i ratowniczych

Na współczesnych statkach morskich stosuje się dwa systemy wodowania łodzi ratunkow7ch i ratowniczych:

•    opuszczanie z pokładu na wodę za pomocą żurawików,

•    zrzucanie z pokładu na wodę z wykorzystaniem pochylni ześlizgowych.

Łodzi ratunkowych zrzucanych do wody z pochylni ześlizgowych nie można stosować na statkach pasażerskich - przeciążenia występujące podczas zrzutu takich łodzi stwarzają bardzo duże zagrożenie dla życia i zdrowia pasażerów'.

Wszystkie urządzenia do wodowania muszą umożliwiać sprawne opuszczenie lub zrzucenie na wodę łodzi przy przegłębieniach do 10° i przechyłach do 20° na dowolną burtę [10].

Żurawiki z łodziami instalowane są na obu burtach statku zazwyczaj w pobliżu nadbudówek socjalnych. Ześlizgi do łodzi montowane są albo na rufach jednostek, w płaszczyźnie symetrii, albo w tylnej części nadbudówki rufowej, po prawej burcie (gdy na statku jest tylko jedna łódź), lub na obu burtach. Na jednostkach pasażerskich, z dużą liczbą wymaganych przepisami łodzi ratunkowych, żurawiki do ich wodowania rozmieszczone są wzdłuż prawie całej długości nadbudówki.

Do lat dziewięćdziesiątych XX wieku powszechnie stosowano zdwojone żurawiki do obsługi każdej łodzi. W ostatnich latach wprowadzono pojedyncze żurawiki łodzi ratowniczych, które pozbawione są nieusuwalnych wad zdwojonych żurawików - ewentualności nie-równoczesnego działania i nicjcdnoczcsncgo wypięcia łodzi z haków. Należy przypuszczać, że niebawem również do wodowania łodzi ratunkowych zostaną opracowane pojedyncze żurawiki.

6.3. Żurawiki łodziowe

Na statkach stosowane są Żurawski łodziowe: obrotowe, wychylnc oraz grawitacyjne.

Żurawiki obrotowe, obsługujące łodzie ratunkowe, spotyka się wyłącznic na bardzo starych jednostkach; w myśl przepisów konwencji SOIAS nic można ich instalować na nowych statkach. Nie spełniają one wymogu konwencji, by spuszczanie łodzi na wodę nic było uzależnione od innych źródeł energii niż zmagazynowana energia mechaniczna lub graw itacja. Ze względu na prostą budowę są one jeszcze szeroko stosowane na jednostkach śródlądowych.