8 (1058)

P₍n do położenia Pj₂, uruchomi procesy kształtujące nową cenę równowagi na poziomie c_r3, zrównującą popyt z podażą przy ilości Q^.

Rys. 1.9. Przesuwanie się krzywej podaży

1.5. ELASTYCZNOŚĆ POPYTU I PODAŻY 1.5.1. Cenowa elastyczność popytu

Popyt w większym lub mniejszym stopniu reaguje na różne czynniki oddziałujące na niego (np. cenę, dochody, ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych).

-*-

Zmiana popytu pod wpływem oddziałujących na. niego różnych czynników nazywana jest elastycznością popytu.

To samo dotyczy podaży, czyli istnieje także pojęcie elastyczności podaży.

Krzywa popytu ilustruje reakcję popytu na zmianę ceny. Siłę tej reakcji można zmierzyć. Miernikiem tej siły jest współczynnik cenowej elastyczności popytu:

AP_p Ac

P_p ' c ⁹

(1.1)

AP

P

gdzie: E_cP - współczynnik cenowej elastyczności popytu, —^l- - względna (pro-

p

centowa) zmiana popytu,

Ac

- względna (procentowa) zmiana ceny.

Współczynnik cenowej elastyczności popytu wskazuje, o ile procent zmieni się popyt, jeśli cena towaru zmieni się o jeden procent.

Współczynnik cenowej elastyczności popytu może przybierać różne wartości:

1.    E_cP — 0 oznacza, że zmiany ceny nie powodują żadnych zmian popytu. Popyt

^P    4

jest doskonale nieelastyczny, inaczej sztywny.

2.    E_cP = 1 oznacza sytuację, w której względna zmiana popytu jest równa

względnej zmianie ceny, czyli istnieje elastyczność wzorcowa; gdy np. wzrost ceny o 10% spowoduje spadek popytu dokładnie o 10%. Wydatki na dobro charakteryzujące się taką elastycznością popytu nie zmieniają się.

3.    0 < E_cP < 1, wtedy względna zmiana popytu jest niniejsza od względnej zmiany ceny. Jeśli wzrost ceny o 10% spowoduje spadek popytu o 5%, współczynnik wynosi Vi. Im bliżej zera, tym mniejsza elastyczność. Popyt jest nieelastyczny.

4.    E_cP' > 1, względna zmiana popytu jest większa od względnej zmiany ceny.

Popyt jest wysoce elastyczny. Oczywiście im dalej ta wartość oddala się od jedynki, tym popyt jest bardziej elastyczny.

5.    E_cP =oo, popyt jest doskonale elastyczny.

1.5.2. Mieszana cenowa elastyczność popytu

Popyt na dane dobro reaguje nie tylko na zmianę ceny tego dobra, lecz również na zmianę cen dóbr substytucyjnych lub komplementarnych. Dobra substytucyjne to dobra, które mogą się zastępować w zaspokajaniu określonej potrzeby (np. masło i margaryna), natomiast dobra komplementarne uzupełniają się w zaspokajaniu określonej potrzeby (np. samochód i benzyna). Reakcję popytu na dobro X na zmianę ceny dobra substytucyjnego lub komplementarnego (dobra Y) nazywamy mieszaną cenową elastycznością popytu. Jej miarą jest współczynnik mieszanej cenowej elastyczności popytu:

/

a.2)

w