91 (116)

Poziom	Zakres porażeń mięśni	Możliwości adaptacji ^
do poziomu C4	szyja, barki, kończyny, tułów	brak samodzielności ruchowej, możliwość niepełnego przystosowania do wózków inwalidzkich codzienne pionizowanie przez 1-2 godziny
poniżej C5	ramiona, przedramiona, tułów, kończyny dolne	brak samodzielności ruchowej, możliwość niepełnego przystosowania do wózków inwalidzkich codzienne pionizowanie przez 1-2 godziny
poniżej C7	ręce, tułów, kończyny dolne	możliwość częściowej samoobsługi przy użyciu pomocy ortopedycznych i praca ręczna w domu w pozycji i' siedzącej
poniżej Th6	brzuch, grzbiet (dolny odcinek), miednica, kończyny dolne	pełna samoobsługa, chód kangurowy po równym podłożu w obrębie pomieszczeń
poniżej Th12	miednica, kończyny dolne	chód kangurowy lub 2-4 taktowy z możliwością pokonania nierówności terenu i niewysokich schodów, j' prowadzenie samochodu, praca poza domem
poniżej | L2	podudzia, stopy, częściowo uda i miednica	chód samodzielny po każdym terenie i schodach, korzystanie z komunikacji j publicznej
poniżej L4 S_	podudzia, stopy	chód samodzielny po każdym terenie i schodach, korzystanie z komunikacji publicznej -

Tab. 3. Zakres osiągalnej adaptacji przy różnych poziomach uszkodzenia rdzenia

Porażenie wyprostne

Jest to pierwsze stadium w przypadku guza lub choroby rdzenia. Objawia się ono najpierw osłabieniem grzbietowych zginaczy stopy, później osłabieniem w całej grupie zginaczy, a na koniec kurczowym stanem dolnych kończyn. Przybierają one ustawienie wyprostne w połączeniu z przywiedzeniem.

W obu typach porażeń występuje anestezja porażonej okolicy, połączona ze zmianami troficznymi. Pojawia się skłonność do obrzęku kończyn na skutek braku napięcia mięśniowego. Porażenie obejmuje również pęcherz moczowy i jelita.

Bardzo ważne jest jak najszybsze ustalenie rozpoznania i podjęcie decyzji o sposobie leczenia. Jeżeli przyczyną uszkodzenia jest uraz, w postępowaniu dąży się do ustalenia prawidłowych stosunków anatomicznych poprzez: ułożenia korygujące, ręcznąrepozycję w znieczuleniu ogólnym, wyciąg przedłużony lub repozycję operacyjną. Niekiedy po nastawieniu złamania i usunięciu zwichnięcia stosuje się unieruchomienie chorego w opatrunku gipsowym na okres od 3 do 6 miesięcy.

Na pierwszy plan wysuwa się zapobieganie powikłaniom płucnym przez systematyczne ćwiczenia oddechowe, które należy rozpocząć bezpośrednio po przyjęciu chorego do szpitala i powtarzać co godzinę, zmniejszając częstotliwość w miarę poprawy stanu zdrowia.

Drugim niezmiernie ważnym zadaniem jest zapobieganie odleżynom, które u tych chorych mogą się pojawić już w^r kilka godzin po uszkodzeniu rdzenia. Najskuteczniej sza jest tu częsta zmiana ułożenia chorego początkowo co dwie, apóźniej co trzy godziny. Ciało chorego należy myć wodą z mydłem, potem delikatnie nacierać spirytusem i pudrować. Można zastosować lekki masaż i oklepywanie. Miejsca szczególnie wrażliwie zabezpiecza się stosując podkładki futrzane lub pierścienie.

187