98 99 (19)

98

larskim. Poprawne maniery żeglarskie to tylko jeden z elementów ogólnego wychowania, ważny - ba najbardziej widoczny na każdym etapie i w każdej formie żeglarstwa.

Proces wychowania, kształcenia i nauczania nie są wyraźnie od siebie oddzielone. Wskutek tego zabiegom wychowawczym zawsze towarzyszą określone czynności z zakresu nauczania, a te z kolei bardzo często mają charakter kształcący i wychowawczy .

Dlatego też dzięki nauczaniu i kształceniu rozwijamy nie tylko sprawność umysłu i wzbogacamy jego zawartość, ale również inspirujemy i uruchamiamy te siły, które sprawiają, że życie intelektualne człowieka staje się intensywne i dynamiczne.

Funkcje wychowawcze procesu nauczania - uczenia się są więc następujące:

-    zdobyta wiedza jest więc¹ istotnym czynnikiem formuowania

i przestrzegania określonych kryteriów oceny różnorodnych zjawisk i wydarzeń przyrodniczych, społecznych, technicz-' nych i kulturowych,

-    zdobyta wiedza pozwala właściwie oceniać postępowanie własne i innych tworzyć wartościowe postawy i przekonania,

-    opanowanie skutecznych metod samokształcenia, wdrożenie do opanowania techniki pracy umysłowej,

-    działalność poznawcza warunkuje rozwój intelektualny, emocjonalny, wrażliwość na piękno przyrody, wyrobienie umiejętności ocen estetycznych i moralnych.

Odpowiedź na postawione wcześniej pytanie jest, jak się wydaje, oczywista i jednoznaczna.

Miejsce na wychowanie jest w dowolnym momencie szkolenia żeglarskiego tzn. zarówno na sali wykładowej w trakcie zajęć teoretycznych z dowolnego przedmiotu, jak i na jachcie lub w porcie, w czasie zajęć praktycznych, w trakcie pełnienia wachty służbowej, w czasie apelu, w czasie zajęć rekreacyjnych na boisku sportowym, w lesie, przy ognisku. Wszędzie tam, gdzie instruktor i uczący się razem znaleźć się mogą.

W tym kontekście nasuwa się drugie pytanie - czy uprawianie żeglarstwa stwarza naturalne, a n ie wymuszone, sytuacje umożliwiające podejmowanie zabiegów wychowawczych?

i

Odpowiedź jest również jednoznacznie pozytywna, co wynikać może z zestawienia wartości, jakie z żeglarstwem można utożsamić:

-    Żeglarstwo jest środkiem kształtującym człowieka o dużej sprawności fizycznej i psychicznej. Realizacja takiego zadania odbywa się przez kształtowanie osobowości indywidualnej i zbiorowej przez rozwój umysłowy, fizyczny, moralny, estetyczny.

-    Żeglarstwo ma olbrzymie możliwości wpływania na kształtowanie się charakteru, przede wszystkim dzieci i młodzieży,

a w szczególności takich cech jak : odwaga, przytomność umysłu, zdolność do podejmowania szybkich i celowych decyzji, opanowanie, wytrzymałość itd.

-    Żeglarstwo jest czynnikiem ułatwiającym rozumienie wielu zjawisk np. związanych z gospodarką morską.

-    Żeglarstwo aktywizuje do aktywnego uczestnictwa w rozwoju gospodarki, nauki, kultury, związanych z wodą, morzem.

-    Żegluga na jachcie stwarza cały szereg uwarunkowanych sytuacją wymogów, konieczności, które mogą mieć wpływ na charakter i osobowość człowieka. Do takich wymogów można zaliczyć: wymóg polegania na samym sobie, a tylko w ostatecz-