9

poddaje się zabiegom 2 razy w ciągu pierwszego tygodnia, a później 1-2 razy w tygodniu przez następne 4 -8 tygodni. Często po pierwszym zabiegu lub po 2-3 zabiegach pacjent odczuwa silniejszy ból. Jest to tylko chwilowy, pozytywny objaw biostymulacyjnego działania lasera. Leczenie należy także kontynuować po ustąpieniu objawów, co drugi lub co czwarty tydzień, aż do ustąpienia nadwrażliwości podczas ob-macywan ia.

Jeżeli po wykonaniu terapii laserowej z uwzględnieniem powyższych zaleceń nie uzyska się oczekiwanych efektów klinicznych, to wówczas należy ponownie sprawdzić:

—    czy zastosowano właściwą dawkę energii?

—    czy zastosowano odpowiedni czas trwania zabiegu i przerwy między zabiegami?

—    czy zabiegowi poddano właściwe miejsce i czy rozmieszczenie punktów leczniczych jest właściwe?

—    czy laser podczas zabiegu miał właściwy kontakt z leczoną powierzchnią?

W dalszej części tego rozdziału przedstawione zostaną wybrane z wielu badań klinicznych [69, 102] konkretne przykłady zabiegów stomatologicznych. Przykłady te odnosić się będą także do przypadków stosowania promieniowania laserowego o mocy ciągłej lub średniej 30 mW. Oczywiście każdy będzie mógł przenieść te przypadki na inną moc posiadanego przez siebie lasera, zgodnie z przykładami pokazanymi w rozdziale 1.

3-3. Wybrane przykłady stosowania laseroterapii

3.3.1. Zastosowanie lasera biostymulacyjnego w leczeniu próchnicy

Dobrze znany jest fakt, że produkcja kwasu w płytce nazębnej znajdu-jąićtej się na powierzchni szkliwa może, we wczesnej fazie, spowodować ból miazgi wywołany przez podrażnienie odonioblasców w kanalikach zębinowych. Jeżeli próchnica będzie się rozprzestrzeniać powoli, wówczas komórki zębinotwórcze będą produkować zębinę wtórną. Natomiast jeżeli próchnica będzie gwałtownie atakować zęby, wówczas komórki zębinotwórcze będą ulegać rozkładowi, a próchnica gwałtownie rozprzestrzeni się wewnątrz opróżnionych kanalików zębiny. W tym

stadium zachodzi przenikanie kwasu do kanalików oraz gwałtowny rozwój bakterii przyśpieszający wystąpienie stanu zapalnego miazgi przejawiającego się jako obrzęk oraz. przekrwienie w tkance nerwowej. Ten stan zapalny jest bolesny, podobnie jak i inne tego typu procesy. Jeżeli można ograniczyć te podrażnienia wywołane przez proces chemiczny i rozwój bakterii, wówczas można zahamować postępowanie stanu zapalnego, a zastosowanie właściwych wypełnień może zwalczyć ten proces zapalny. Ponieważ jest to proces powolny, może okazać się, że pacjent mimo właściwego wypełnienia wyjdzie z gabinetu z bólem zęba. Jak można leczyć laserem takie przypadki?

Jeżeli po opracowaniu ubytku, a przed wypełnieniem, zastosuje się naświetlenie zarówno powierzchni zębiny, jak i wierzchołka zęba, dawką 2 J, pacjent opuści gabinet bez bólu zęba. Całkowity czas takiego zabiegu przy zastosowaniu lasera o mocy 30 mW trwać będzie od 1.5 do 2 minut. Przyczyną tego jest przeciwzapalny wpływ terapii wiązką laserową [69]. Uważa się, że terapia ta przyspiesza odwodnienie obszaru wierzchołka zęba z płynu limfatycznego i dzięki temu zmniejsza się obrzęk miazgi i tym samym likwiduje się nadmierne przekrwienie. Uważa się takżfc, że występuje wówczas równoczesny wzrost wydzielania się endorfiny, która wpływa na zmniejszenie się wrażliwości miazgi. Jest też zupełnie możliwe, że promieniowanie laserowe oddziaływujc także na komórki zębinotwórcze znajdujące się w kanałach zębiny. Tę zasadę potwierdzono doświadczalnie w odniesieniu do innych komórek tkanki łącznej. Pokazano, że to zjawisko wpływa także na przyspieszenie wytwarzania się zębiny pod wypełnieniem zawierającym Ca(OH)i. W związku z tym zrozumiałe jest, że po napromieniowaniu zębiny światłem lasera występuje dodatkowo zmniejszenie wrażliwości zakończeń nerwowych powiązanych z komórkami zębt-notwórczymi, a tym samym zmniejszenie bólu.

Kolejnym przykładem zastosowania lasera jako ważnej terapii uzu pcłniająccj przy stosowaniu wypełnień zębów jest stosowanie go w tych wypadkach, gdy próchnica atakuje rozlegle obszary i gdy pracuie się wiertłem poniżej brzegu dziąsła. Zabieg w przypadku próchnicy okrężnej często powoduje uszkodzenie brodawek międzyzębowTcii na obszarze przylegającym do zęba i wywołuje krwawienie. Skutkiem powyższego jest powstanie obrzęku pourazowego powodującego zanik dziąseł, który osłabia ich kontakt z nowym wypełnieniem. Taka sytuacja powoduje, ic pacjent odczuwa rwący lub piekący ból w okolicy