9

Wfcrrtiue odwohyąc się do analiz Adama Podgóreckiego, Jaro«{ kiodimort Tilringo i Marka K. Mlickiego². W kontekście roty/^{1 2}?² mmi mtenąonalnym kreowaniem obrazów rzeczywistości nie»2? Ih nie wspomnieć o interesującej pracy Mirosławy Maro<U rt—nlimnm\ książką staram się kontynuować niektóre z iPii iiiji h przez tych Autorów kierunki badań.

Froponąję jednak także zupełnie nową interpretację poj^ aeoetefhniki, uznając ją za proces rozszerzonej reprodukcji p₀. rządku społecznego oraz, zważywszy na główny nurt prowadzo-aych rozważań, wskazując na socjotechniczne aspekty pojmowa-mim polityki w kategoriach gry. W analizie tego porównania cenną pooMcą okazały się zwłaszcza prace Ervinga Goffmana, Stani-dbam Filipowicza i Philippa Brauda, wskazujące na teatralność i ijmImiIm mjr charakter współczesnego życia politycznego⁴.

fiasważąjąc problemy z zakresu reprodukowania porządku społecznego, odwołuję się zarówno do klasycznych prac z zakresu aesrii systemów Talcotta Parsonsa, Davida Eastona, Neila X Seaełsera, Gabriela A. Almonda czy G. Binghama Powella⁵, jak i do stosunkowo świeżych, interesujących prac przeglądowych śarjuąfcycfa procesu socjalizacji, wśród których autorów należy inek wszystkim wymienić Klausa Hurrelmanna .

Charakteryzując pozaracjonalno determinanty postaw poli* tycznych, nawiąząję przede wszystkim do teorii rezyduów i de-rywaęji Vilfreda Pareto , Mimo upływu wielu lat od jej powitania, wydaje się, że stanowi ona wciąż niezwykle interesującą prób#; wyjaśniania przesłanek zachowania jednostek i zbiorowości spo* tocznych, stąd czynię ją fundamentem tej części analizy. W kontekście badania racjonalnych determinantów postaw politycznych pragnę zwrócić uwagę na opracowania dwóch polskich autorów, Ziemowita J. Pietrasia oraz Tadeusza Tyszki, które okazały się szczególnie przydatne w prowadzonych rozważaniach .

Analizując procesy zachodzące w systemach demokracji liberalnej, zgodnie z zastrzeżeniem, które poczyniłem wcześniej, w istocie rzeczy wykorzystuję model demokracji amerykańskiej, mimo iż sięgam także do znaczących dzieł autorów brytyjskich, francuskich i włoskich, jak Karl R. Popper, Brian McNtiir, Michel Foucault, Philippe Braud czy Norberto Bobbio^{3 4 5}. Nawiązuję także do najnowszych polskich publikacji z tej dziedziny, np. Marcina Króla, Edmunda Wnuka-Lipińskiego czy Ryszarda Legutki⁶. Do-minują jednak pozycje uczonych amerykańskich, co stanowić może interesujący przyczynek do refleksji nad istotą i zakresem procesu globalizacji, natomiast w kontekście problematyki prezentowanej książki wpisuje się w określony sposób reprodukowania i upowszechniania pewnej wizji społeczeństwa. Prace Johna Rawlsa, Roberta Dahla, Daniela Bella czy Giovanniego Bartori ego stano-

17

1

^XJL rwjgńii i li i. Zasady socjotechniki, Warszawa 1966; Patologia życia spo- I śttmąps. Warszawa 1969; Rozmaite Rozumienia socjotechniki i zakres jej słoto- I jmanoan, w: A. Podgó recki (red.), Soęjotechnika. Style działania, Warszawa 1972; I md 'mm jim ftnitn - jak oddziaływać skutecznie, Warszawa 1970; J. RudniaMi, I H at; MJL Wieki, op. cit.

^J M. Marady, Technologie intelektu, Warszawa 1967.

*2L fTaffinami. Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa 1981; S, Pi- I tęsmeauMit i spektakl władzy, Warszawa 1988; P. Braud, Rozkosze demokracji, I Smsss 1996.

2

T. Pssmbs, The Social System, London 1962; Struktura społeczna a osobo- I mott, Warszawa 1969; Szkice z teorii socjologicznej, Warszawa 1972; T. Panom, I Saadaer, Funkcjonalne zróżnicowanie społeczeństwa_y w: W. Derczyński A, Ji-1 sdaka-Sasna, i. Szacki (wybór), Elementy teorii socjologicznych. Materiały do I śssąjżm współczesnej eocjologii zachodniej. Warszawa 1976; D. Easton, Analiza I tymemóti politycznych, w: Elementy...', G.A. Almond, G.B. Powell, Kulturapoli-1 żpesssm, sn Elementy...

^łŁ Hundam, Struktura społeczna a rozwój osobowości, Poznań 1994. I

3

   V. Parę to, Uczucia i działania. Fragmenty socjologiczne, Warszawę 1994.

4

   Z. J. Pietraś, Decydowanie polityczne, Warazawa - Kraków 1998; T. Tyszka, Analiza decyzyjna i psychologia decyzji, Warazawa 1980.

5

   KR. Popper, Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, Warazawa 1993;

B. McNair, Wprowadzenie do komunikowania politycznego, Poznań 1998; M. Foucault, Nadzorować i karać, Warazawa 1998; Trzeba bronić społeczeństwa, Warszawa 1998; P. Braud, op. cit.; N. Bobbio, Lewica i prawica, Kraków 1998; Liberalizm i demokracja, Kraków 1998; The Futurę of Democracy, Cambridge 1987.

6

   M. Król, Liberalizm strachu czy liberalizm odwagi, Kraków 1996; E. Wnuk-Lipiński, Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany społecznej, Warazawa 1996; R. Legutko, Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte, Kraków 1996; Tolerancja. Rzecz o surowym państwie, prawie natury, miłości i sumieniu, Kraków 1997.