amat urz kr140

sprzęgający o małej pojemności. Sprzężenie powinno być jak najsłabsze. Ponieważ przy mieszaniu sumacyjnym najkorzystniejszy punkt pracy mieści się na dolnym zakrzywieniu charakterystyki lampy, przeto w ob-

Napigcie sygnału

Napifde heter odyry

Wypadkowe napięcie na siatce lampy

Rys. 14-27. Przebiegi napiąć i prądu w procesie mieszania sumacyjnego

Prąd anodowy lampy

Nopiecie na anodowym obwodzie strojonym

Filtr posr. cz

Rys. 14-28. Układ mieszania sumacyjnego z pentodą EF 80

wodzie katodowym mieszacza stosuje się opornik o dużej oporności (2—3 razy większej od katalogowej). Ujemne napięcie siatki dochodzi do 5 V. Sprzężenie zwrotne i napięcie anodowe helerodyny jest tak dobrane, że dostarcza ona napięcia w. cz. o wartości 5-f 6 V. Wypadkowe nachylenie charakterystyki przemiany tego układu dochodzi do 2,5 mA/V.

Heterodyna jest istotną częścią układu mieszającego. Powinna ją cechować nie tylko stała wartość amplitudy napięcia w.cz., ale w pierwszym rzędzie wysoka stabilność częstotliwości. Warunek ten wynika z zasady pracy odbiornika z przemianą częstotliwości. Odchylenia częstotliwości heterodyny podczas pracy odbiornika są szczególnie odczuwalne przy odbiorze emisji telegraficznej, gdy wykorzystuje się wąską wstęgę odbiornika. Na okresowe zmiany częstotliwości heterodyny ma wpływ wahanie napięć zasilających oraz temperatury. Dlatego stosuje się bądź zasilanie napięciem stabilizowanym, bądź też układ generatora mało wrażliwy na wahania napięcia anodowego (ECO). Wpływ temperatury kompensuje się w sposób omówiony już w p. 2.2.

Dla uzyskania stałej amplitudy napięcia stosuje się często opornik 50-i- 100 ^2 szeregowo włączony w obwód siatki sterującej heterodyny.

14.11. Zagadnienie częstotliwości w odbiornikach z przemianą częstotliwości. Odbiorniki z podwójna przemianą częstotliwości

Odbiorniki z przemianą częstotliwości przejawiają dużą skłonność do zakłóceń typu interferencyjnego. Szczególnie silne zakłócenia — i to właśnie na zakresach krótkofalowych — pochodzą od tzw. częstotliwości odbić lustrzanych. Z procesu mieszania częstotliwości wynika możliwość odbioru dwóch częstotliwości użytecznych, oddalonych od siebie o podwójną wartość częstotliwości pośredniej.

Jedyną przeszkodą na drodze niepożądanej częstotliwości lustrzanej, która może się znajdować poniżej lub powyżej częstotliwości heterodyny (zależnie od przyjętego rodzaju wydzielania częstotliwości pośredniej), jest. wstępny obwód strojony. Pojedynczy obwód strojony na falach krótkich wykazuje tak niewielką selektywność, że w praktyce odbicia lustrzane przedostają się z łatwością do siatki mieszacza i dalej wydzielają się w obwodach pośredniej częstotliwości jako zakłócenia użytecznego sygnału. Z tego też powodu wszystkie krótkofalowe odbiorniki komunikacyjne wyposażone są z reguły w stopień wzmacniacza w. cz. zapewniający wstępną, możliwie dużą selektywność. W prostych odbiornikach z przemianą częstotliwości, bez takiego wzmacniacza, spotyka się najczęściej układy odtłumiające obwód wejściowy za pomocą dodatniego regulowanego sprzężenia, zwrotnego (reakcja). Zapewnia to zupełnie dobre tłumienie odbić lustrzanych, szczególnie przy dobraniu odpowiednio dużej częstotliwości pośredniej. Oczywiście następuje tu jednoczesny wzrost czułości odbiornika. W bardziej rozbudowanych odbiornikach spotyka się nawet dwa stopnie wzmacniacza w. cz., co jest korzystne także z punktu widzenia szumów własnych odbiornika. Wzmacniając wstępnie sygnał wzmacniaczem w. cz., można (ze względu na pracę stosunkowo dużymi amplitudami) praktycznie pominąć sprawę szumów układu mieszającego. Oczywiście w stopniu w. cz. należy stosować tylko lampy bezszumne. Wzmacniacz wstępny w. cz. objęty jest zwykle ręczną lub automatyczną regulacją wzmocnienia, co jest bardzo korzystne dla poprawnej pracy mieszacza, ponieważ eliminuje możliwość tzw. modulacji skrośnej, lub przesterowania układu. Przy zwalczaniu modulacji skrośnej (modulacja sygnału użytecznego sygnałem zakłócającym, pojawiającym się na siatce