amat urz kr188

wiednich zmian w konstrukcji urządzenia, zgodnie z podanymi już poprzednio (rozdz. 2) wytycznymi. Przcmoduiowanie łatwo można usunąć, choćby przez wielokrotnie zalecane stosowanie ograniczników amplitudy. Trzaski manipulacji telegraficznej mogą być usunięte przez odpowiednie filtry i układy formujące impuls znaku telegraficznego. Drgania pasożytnicze nadajnika wynikające z błędów konstrukcyjnych usuwa się przez prawidłowe rozmieszczenie poszczególnych elementów względem siebie (cewki oddalone od siebie wzajemnie i skierowane prostopadle osiami). Doprowadzenia cewek wykonuje się jak najkrótsze przy możliwie małej liczbie odczepów. Pozostawianie wolnych końcówek przewodów jest niedopuszczalne. Nie podłączone obwody strojone należy zwierać i uziemiać. Poszczególne obwody strojone oraz stopnie wzmacniające izoluje się od siebie metalowymi ekranami (przegrodami). Wszelkie doprowadzenia będące pod napięciem w.cz. należy skracać do minimum, a do anodowych i siatkowych zacisków lamp bezpośrednio dołączać oporniki antypara-zytowe o oporności około 20 £ł oraz dławiki UKF (10 -r- 20 zwojów, 0 0,3-4-0,6 mm, nawiniętych na oporniku 10 k&/2 W). Także obwody żarzenia wszystkich lamp nadajnika należy blokować bezindukcyjnymi kondensatorami o pojemności około 5 nF.

Skłonnościom do drgań pasożytniczych zapobiega prawidłowo wykonana neutralizacja nadajnika. Doprowadzenia obwodów neutralizacji, powinny być krótkie, o małej indukcyjności i prowadzone z dala od obwodów sterujących stopnia neutralizowanego.

Zakłócenia powstające w wyniku promieniowania częstotliwości harmonicznych są trudniejsze do usunięcia. Powstają one nie tylko w układzie nadajnika, ale także w jego otoczeniu i są wynikiem detekcji sygnału na zastępczych obwodach o nieliniowych elementach, jak: przewody telefoniczne, rynny, balustrady itp. przedmioty o wielu stykach półprzewodnikowych.

W układzie nadajnika walkę z harmonicznymi rozpoczyna się już począwszy od stopnia generatora sterującego (VFO) (rys. 17-2). Generator

50 Hz

Rys. 17-2. Schemat blokowy urządzenia nadawczego o małych zakłóceniach

sterujący powinien dostarczać sygnału bez wyższych harmonicznych. Spełnienie tego wymagania uzależnione jest od słabego sprzężenia zwrotnego przy niewysokim napięciu anodowym. Separator VFO pracując w klasie A nie powinien zwiększać zawartości harmonicznych w sygnale. Stopnic powielające powinny pracować na niewielkim poziomie energetycznym (niskie napięcie anodowe), a obwody strojone powielaczy wydzielać tylko żądaną częstotliwość roboczą i tłumić wszystkie niepożądane częstotliwości harmoniczne. W stopniach sterujących i końcowych nadajnika należy stosować lampy o dużym wzmocnieniu i małej mocy potrzebnej do sterowania. Ze względu na eliminację parzystych częstotliwości harmonicznych korzystne jest stosowanie przeciwsobnych stopni wyjściowych nadajnika. Najkorzystniejsze warunki pracy występują przy kącie przepływu prądu anodowego lampy wzmacniacza mocy wynoszącym około 90°. Skuteczne tłumienie harmonicznych zapewnia prawidłowo zaprojektowany i zestrojony filtr typu a na wyjściu nadajnika.

Częstotliwości harmoniczne mogą przenikać z nadajnika w przypadku nieprawidłowo wykonanego ekranowania i uziemienia obudowy. Obudowa nadajnika (w pojęciu ekranowania) powinna być szczelna. Bezpośrednie promieniowanie obwodów strojonych nadajnika nie powinno przenikać na zewnątrz przez żaden większy otwór. Otwory wentylacyjne zakrywa się siatką z otworkami o średnicy nie większej niż 5 mm. Napędy elementów obrotowych zaopatruje się w przedłużacze z materiału izolacyjnego. Obudowę nadajnika wykonuje się z dobrze przewodzącej blachy (np. z duraluminium) i łączy krótkim przewodem miedzia

nym o dużym przekroju z najbliższym prawidłowym uziomem. Stosowanie uziemień zastępczych (centralne ogrzewanie) mija się z celem, może bowiem być przyczyną wręcz przeciwnych skutków (zwiększenie się po-

Kys. 17-4. Kondensator przepustowy obwodu nadajnika

ziomu zakłóceń). Wszelkie obwody zasilające nadajnik powinny być wykonane z prawidłowo uziemionego przewodu ekranowanego o dużej pojemności własnej i dobrej izolacji (rys. 17-3). Odcinki nie ekranowane