się zwykle do obliczenia błędów związanych z losowym doborem próby. Inne źródła błędów po prostu się pomija. W praktyce badań marketingowych istnieje, w interesie użytkowników informacji, konieczność możliwie dokładnego określenia wszystkich źródeł błędów i ich oszacowania, jak to zostało pokazane w przykładzie 2.4. Dlatego jednym z podstawowych celów projektowania badań marketingowych jest minimalizacja całkowitego błędu badania przy jednoczesnym uwzględnieniu budż.etu tego badania. Można to osiągnąć drogą profilaktyki omówionych błędów już na etapie projektowania badania.
Pierwszym etapem każdego badania marketingowego jest jego zaprojektowanie. Projekt badania jest dokładnym wyszczególnieniem problemu badawczego, kosztów, wartości informacji oraz czynności służących zebraniu, analizie i prezentacji danych niezbędnych do natychmiastowego rozwiązania problemu decyzyjnego. Na proces projektowania badania składa się osiem następujących etapów:
1) analiza i określenie problemu badawczego,
2) dobór próby do badania,
3) wybór form pomiaru,
4) wybór instrumentów pomiarowych.
5) wybór metod analizy danych,
6) zaplanowanie badania i określenie jego kosztów,
7) określenie wartości informacji otrzymanej z badania,
8) opracowanie propozycji badawczych.
Etap 1 — ANALIZA I OKREŚLENIE PROBLEMU BADAWCZEGO. Stare powiedzenie mówi, że „dobrze zdefiniowany problem jest w połowie rozwiązany". Trafne zdefiniowanie problemu badawczego wymaga przede wszystkim nienagannej współpracy między decydentem (zleceniodawcą) a badaczem. Dzięki temu decydent rozumie, co badacz może dać, a czego dać nie może; badacz natomiast lepiej zna istotę problemów, z którymi ma do czynienia decydent. Rzadko się jednak zdarza, że decydenci ujmują i rozumieją dany problem jasno i prawidłowo. Dlatego nic zawsze wiedzą, jakie dane są im potrzebne do rozwiązania problemu decyzyjnego. W takich przypadkach zadaniem badacza jest osiągnięcie wzajemnego zrozumienia, a następnie upewnienie się, jakiego rodzaju informacje są rzeczywiście potrzebne decydentowi. Badacz definiuje leż problem decyzyjny. Jeżeli dany problem decyzyjny, źle opisany, zostanie przełożony na problem badawczy, to wyniki badania będą nieprawdziwe i nie przyczynią się do rozwiązania rzeczywistego problemu decyzyjnego. Dlatego dokładne określenie problemu badawczego należy do naj-
48