BadaniaMarketKaczmarczyk8

pomiaru oraz wprowadzają go stopniowo w proces pomiaru. Pierwsze pytania wzbudzają ponadto zaufanie, chęć do odpowiadania oraz rozpraszają ewentualne wątpliwości i podejrzenia. Kilka pierwszych pytań nadaje zatem ton całemu pomiarowi.

Zasada stopniowego wyczerpywania tematu. Kolejne pytania w logicznym ciągu przechodzą od jednego zagadnienia do następnego: pytania obejmują następne zagadnienie po całkowitym wyczerpaniu poprzedniego. Pytania najtrudniejsze i pytania kontrowersyjne umieszcza się bliżej końca kwestionariusza. Dzięki temu nie oddziałują one negatywnie na poprzednie pytania. Z tych samych powodów na końcu kwestionariusza umieszcza się pytania dotyczące danych personalnych respondenta.

Instrukcje KWESTIONARIUSZOWE. Niezbędnym uzupełnieniem prawidłowo zbudowanych pytań i układu kwestionariusza są instrukcje, czyli wskazówki dla respondenta oraz — w przypadku wywiadu osobistego lub telefonicznego — dla prowadzącego wywiad. W kwestionariuszu ankietowym zastępują one prowadzącego wywiad. Ich głównym celem jest wyjaśnienie pytań, kierowanie procesem pomiaru oraz podtrzymywanie zainteresowania respondenta. Największe zastosowanie mają instrukcje:

•    informujące o sposobie udzielania odpowiedzi, np.: „Wybierz ten produkt, który preferujesz”, „Proszę zaznaczyć właściwą odpowiedź, stawiając znak x”, „Proszę zaznaczyć tylko jedną odpowiedź”;

•    kierujące procesem pomiaru, np.: „Jeżeli nie, proszę przejść do pytania 16”, „Jeżeli tak, proszę wskazać jedną spośród wymienionych niżej możliwości”;

•    wyjaśniające bliżej określone pytanie, np.: „Jaki jest przybliżony dochód Pana(-i) rodziny, dochód Pana(-i) plus dochód żony (męża) lub innej osoby utrzymującej gospodarstwo domowe?”;

•    kierujące uwagą respondenta, np.: „Zanim odpowie Pan(-i) na poniższe pytania dotyczące... prosimy o ponowne przejrzenie naszego listu przewodniego wyjaśniającego...”, „Kilka następnych pytań jest natury personalnej: odpowiedzi na nie są dla nas bardzo istotne i będą użyte tylko do celów statystycznych”.

3.3.3

Skalowanie odpowiedzi

Odpowiedź na określone pytanie jest drugą fazą procesu pomiaru wybranych cech respondenta. Wyróżnia się dwa rodzaje odpowiedzi: niewyskalowane i wyskalowa-ne. W zależności od rodzaju żądanej odpowiedzi pytania dzieli się odpowiednio na

108