Rysunek 4.9
Przyczyny odmów odpowiedzi ze strony respondentów w badaniach sondażowych prowadzonych w Stanach Zjednoczonych w latach 1988 i 1990
Przyczyny odmowy
Źródło: Walker InJuilry Image Siudy. jw.. s. 3.
ści i prawdziwości odpowiedzi spowodowanej sposobem zachowania się, sposobem mówienia, sposobem interpretacji pytań i innymi zamierzonymi lub nie zamierzonymi elementami postępowania osoby prowadzącej wywiad. Wybór i szkolenie tej osoby nie mogą być więc obojętne dla badacza. Rysunek 4.9 ilustruje przyczyny odmów odpowiedzi ze strony respondentów. Efekt ankietera ma tu niewielki udział.
CZAS pomiaru. Najwięcej czasu wymagają niektóre ankietowe formy pomiaru, zwłaszcza ankiety pocztowe. Dużo czasu zajmuje przesłanie kwestionariusza w obie strony oraz przetrzymywanie go przez respondenta. Badacz ma niewielki wpływ na skrócenie tego czasu. Zwykle czas przeprowadzenia ankiety pocztowej wynosi od 2 do 3 tygodni. Mniej czasu wymaga przeprowadzenie wywiadu. Największą jego część zajmują przejazdy osób prowadzących wywiady do poszczególnych respondentów oraz szkolenie, koordynowanie i kontrola pomiarów. Najmniej czasu zabierają wywiady telefoniczne, zwłaszcza wywiady skomputeryzowane.
ELASTYCZNOŚĆ pomiaru. Jest ona różna dla poszczególnych fonu pomiaru. Za najbardziej elastyczny uważa się wywiad osobisty. Można w nim zastosować każdy rodzaj kwestionariusza. Prowadzący wywiad uzyskuje, w wyniku bezpośredniego kontaktu, dodatkowe dane, a respondent nie odczuwa większej fatygi w związku z pomiarem jego cech. Mniej elastyczny jest wywiad telefoniczny ze
192