Tablica 5.17
Rozkłady procentowe poziome i pionowe badanych przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwa |
Usługi agencji badawczych |
Ogółem | ||||
krajowych |
zagranicznych | |||||
86.7% |
13,3% | |||||
Produkcyjne |
650 |
92.9% |
100 |
33.3% |
750 | |
100% |
65.0% |
10.0% |
75% | ||||
20.0% |
80,0% | |||||
Handlowe |
50 |
7.1% |
200 |
66,7% |
250 | |
100% |
5,0%. |
20,0% |
25%. | ||||
Ogółem |
700 |
70% 100% |
300 |
30% 100% |
1000 | |
100% 100% |
W tablicy 5.17 ukazano jednocześnie aż trzy możliwe rozkłady procentowe o różnych charakterystykach. Na przykład 20% badanych przedsiębiorstw handlowych korzysta z usług agencji krajowych, ale jednocześnie przedsiębiorstwa te zle-cajq tylko 7,1 % badań agencjom krajowym w stosunku do wszystkich zleceń dawanych przez krajowe przedsiębiorstwa produkcyjne i handlowe. Natomiast zlecenia krajowe przedsiębiorstw handlowych stanowią zaledwie 5% zleceń wszystkich badanych przedsiębiorstw.
Sugerowaliśmy, że rozkład liczby krajowych i zagranicznych zleceń badawczych zależy od rodzaju przedsiębiorstwa. Przypuszczenie takie należy przetestować statystycznie. Do tego celu używa się testu chi-kwadrat dla dwu niezależnych prób (por. rysunek 5.8). Dwie niezależne próby stanowią usługi agencji badawczych, które są traktowane jako zmienne niezależne.
Zastosowanie testu zilustrujemy za pomocą danych wziętych z tablicy 5.14 oraz pytania: „Czy istnieje istotna różnica między agencjami krajowymi i zagranicznymi pod względem rodzaju obsługiwanych przedsiębiorstw?”. Hipoteza zerowa zakłada, że takiej różnicy nie ma. W celu weryfikacji hipotezy Hn stosujemy test X1 na czterech etapach.
Etap I. Uzyskane z pomiaru wyniki umieszczamy w tablicy o k kolumnach ilustrujących próby oraz o r wierszach przedstawiających zmienne zależne. Dane w poszczególnych komórkach tablicy należy zsumować w kolumnach i w wierszach, jak w tablicy 5.14.
Elap II. Określamy wartości oczekiwane dla każdej komórki tablicy przez przemnożenie odpowiadających sobie sum cząstkowych i podzielenie rezultatu przez sumę całkowitą. Obliczenia przeprowadzono w tablicy 5.18.
297