bezkręgowce I

Pijawka lekarska

Hirudo medicinalis> A

Ma ciało mocno wydłużone (długości (>-15 cm), grzbietowo-brzusznie spłaszczone. Po wypełnieniu przewodu pokarmowego krwią ciało pijawki nabiera kształtu walcowatego. Pijawki lekarskie spotykane są w dobrze nagrzanych, płytkich zbiornikach wodnych o mulistym dnie. Dorosłe osobniki odżywiają się krwią zwierząt stałocieplnych. W trakcie ssania wydzielają substancje białkowa - hirudinę, która przeciwdziała krzepnięciu krwi i dlatego miejsca ugryzienia pijawek długo krwawią. W okresie od sierpnia do września zapłodnione pijawki wychodzą z wody i wędrują po wilgotnym gruncie w celu złożenia kokonów. Kokony wypełnione sa jajami (ok. 30 szt.). Młode opuszczają kokony po miesiącu, a czasem dopiero na wiosnę następnego roku. W pierwszym etapie swojego życia odżywiają się głównie krwią płazów i ryb. Osobniki młodociane sa również drapieżnikami i polują na różnego r<xłzaju drobne zwierzęta (czasami pożerają się nawzajem), a dojrzewają dopiero po s|x>życiu krwi ssaków.

Pijawki lekarskie żyją do .30 lat (dojrzewają po około 5 latach). W środowisku naturalnym spotykane sa bardzo rzadko. Dawniej były masowo odławiane w celach leczniczych. Przystawiano je chorym na nadciśnienie tętnicze, a także na zakrzepowe zapalenie żył (tzw. żylaki).

Gryziel

Atypus, B

Jest to pająk wielkości ok. 1,5 cm, blisko spokrewniony z dużym tropikalnym ptasznikiem. W Polsce występują 3 gatunki gryzieli, praktycznie rozpoznawane jedynie przez specjalistów. Wszystkie |xxl legają ochronie gatunkowej. Występują w środowiskach silnie nasłonecznionych i ciepłych, jednakże prawie całe życie spędzają w norach o głęłx>kości do 50 cm. Norki te zakortezone są na powierzchni ziemi rodzajem zamkniętego rękawa z pajęczyny. Ofiary (różne drobne owady) zaczepiają się o przędzę pazurkami, a gdy próbują się uwolnić, zwracają uwagę pająka. Nie wychodząc z wnętrza norki, poprzez jej rękaw z pajęczyny, gryziele kąsają zdobycz szczękoczułkami, po czym rozrywają rękaw, aby wciągnąć ofiarę do środka, jedynie w okresie godowym samce opuszczają swoje norki w celu poszukiwania samic i na czas kopulacji wdzierają się do ich gniazd. Młode pająki wdrapują się wysoko na rośliny i, unoszone wiatrem na niciach przędzy, rozprzestrzeniają się na nowych terenach.

Gryziele spotykane są w Polsce niezwykle rzadko, podczas gdy na |x>lu-dniu Europy zdarzają się kolonie liczące około 200 osobników. Niekiedy na powierzchni 1 m kw. znajduje się aż 20 nor gryzieli. Pająki te żyją do 8 lat, co jest rzadkością w tej grupie zwierząt.

5