Tworzy rozety liściowe lub luźne główki. Ma liście całobrzegie, wydłużone od odwrotnie jajowatych do łopatkowatych, na szczycie zaokrąglone lub spiczaste. Tkanka liściowa jest dość gruba o gorzkawym smaku. Barwa liści może być zielona, ciemnozielona, jasnozielona, żółtawozielona.
Zwana także sałatą szparagową, nie tworzy skróconej łodygi, lecz bezpośrednio wyrasta w wydłużone pędy. Spożywa się je zakwaszone jak ogórki. Liście na łodydze są ustawione sztywno, półskośnie i często są zabarwione antocyjanem. Kształt ich bywa od podłużnie lancetowatego do odwrotnie jajowatego lub łopatkowatego. Z sałat łodygowych uprawia się w Polsce Głąbiki Krakowskie. Nie jest to ustalona odmiana, lecz lokalna populacja o mniej lub bardziej wyrównanych cechach morfologicznych.
Ma największe znaczenie gospodarcze. W fazie wegetatywnej na skróconej łodydze wyrastają gęsto osadzone liście, zwinięte w główkę.
Cechy odmianowe
Sałata tworzy różne typy odmian, a mianowicie: do uprawy w pomieszczeniach w miesiącach zimowych i wczesnowiosennych, do przyspieszania pod folią, wiosenne odmiany gruntowe i odmiany letnie. Każda z tych grup ma specyficzne wymagania świetlne oraz cieplne i rozmaicie reaguje na długość dnia. Odmiany do uprawy w pomieszczeniach w miesiącach zimowych są przystosowane do małej intensywności światła.
Sałata jest rośliną dnia długiego. Najszybciej wyrastają w pędy kwiatostanowe odmiany szklarniowe i do uprawy pod folią. U tych odmian długość dnia przekraczająca 12-14 godzin powoduje wytwarzanie luźnych główek i przedwczesne wyrastanie w pędy kwiatostanowe. Odmiany letnie nie wykazują skłonności do wczesnego wyrastania w pędy kwiatostanowe, a nawet do wytwarzania normalnie wyrośniętych główek, wymagają naświetlenia przekraczającego 14 godzin. Sałata głowiasta, na podstawie charakterystycznych cech liści, dzieli się na masłową i kruchą.
58