DSCF5695

i. Burak cukrowy

41 I

14)- ^ tV^m czasie następuje intensywny rozwój rozety liściowej i szybkie odkła-I j_e sacharozy w korzeniu. I^iczba liści dochodzi do 55. Mają one dużą, po fałd o-nft    * w sprzyjających warunkach żyją 50—80 dni. Faza ta jest uważana za

^vV ,_s krytycznego zapotrzebowania roślin na wodę (Malicki, Podkówka, 1978).

Szósta faza wzrostu, występująca po upływie około 120 dni wegetacji, charak-yyzuje się zwolnieniem przyrostu liczby i wielkości liści, które stają się krótko-

₀V^eS

o%°

nkowe i mają mniejszą blaszkę. Rozeta liściowa utworzona w tej fazie jest okre-

,j_ana jako „przedkwiatowa”. Przyrost masy korzenia jest nieznaczny, lecz wzrasta

w nim

zawartość cukru.

\Y pierwszym roku wegetacji narastanie masy buraka cukrowego i pastewnego przebiega w charakterystyczny sposób. Do 80 dni po wschodach intensywniej nara-_sta masa liści, gdyż — jak wiadomo — gromadzenie substancji zapasowych w korzeniu zależy od czynników decydujących o rozwoju liści. Jeśli układ czynników bardziej sprzyja procesom wzrostu liści (np. nadmiar azotu, duża ilość opadów, mała obsada roślin), to mniejsza ilość asymilatów zostanie wykorzystana na budowę tkanek korzenia.

Gromadzenie cukrów w korzeniu nie ma charakteru bezpośredniej konkurencji w rozdziale asymilatów ze wzrostem korzenia, ale jest z nim związane i być może

kontrolowane przez system auksyn lub uwarunkowane dziedzicznie. W praktyce rolniczej stwierdzono, że zahamowanie wzrostu korzenia często nie powoduje zmniejszenia zawartości w nim cukru. Na przykład, gdy uprawia się burak cukrowy na glebach lekkich lub stosuje małe dawki azotu na różnych glebach i gdy okresowo występują krótkotrwałe susze, wtedy można uzyskać wysoką zawartość cukru przy niskim plonie korzeni. I na odwrót, w przypadku stymulacji procesów wzrostu, np. przez zwiększenie dawek azotu i stosowanie nawodnień, otrzymuje się duży plon korzeni, lecz o mniejszej zawartości cukru. Dlatego też tak duże znaczenie ma dobór układu czynników agrotechnicznych, decydujących o harmonijnym oddziaływaniu na procesy wzrostu masy nadziemnej i korzeni oraz o gromadzeniu się cukru w burakach.

Korzeń spichrzowy buraka składa się z trzech części:

•    Rozrośniętego skróconego epikotylu (tzw. główki), tj. skróconej, rozrośniętej łodygi, na której są okółkowo rozmieszczone liście w liczbie do 55 w zależności od odmiany. Od lipca do końca wegetacji na epikotylu utrzymuje się 25—38 zielonych liści. Podczas zbioru ulega on obcięciu w całości lub częściowo, zależnie od techniki zbioru.

•    Hypokotylu (części podliścieniowej).

•    Górnej części korzenia właściwego na tym odcinku, gdzie z dwu bruzd korzeniowych odchodzą cienkie korzenie boczne (rys. 1.4).