CCF20080702052 (2)

94

KOŚĆ UDOWA

(Femur)

Jest kością długą, skladąjącą się z trzonu kości udowej oraz dwóch końców: bliższego i dalszego.

Trzon kości udowej (corpus ossisfemoris) posiada silnie wypukłą powierzchnię przednią, która bez wyraźnej granicy przechodzi ku tyłowi w dwie powierzchnie, oddzielone grzebieniem zwanym kresą chropawą (linea asperd). W kresie tej można odróżnić dwie wargi: przyśrodkową i boczną (labium mediale et laterale lineae asperae). Wargi te ku dołowi rozchodzą się, ograniczając trójkątne pole, tzw. powierzchnię podkolanową (facies poplitea) i przechodzą w kresy nadkiykciowe przyśrodkową i boczną (lineae supracondylares medialis et lateraliś). Warga przyśrodkowa kończy się małym guzkiem przywodzicieli (tuberculum adducto-riurri). Ku górze warga przyśrodkowa rozdwaja się przedłużając się częściowo w kresę grzebieniową (linea pectinea), a częściowo przechodzi w kresę międzykręta-rzową (linea intertrochanterica), natomiast warga boczna przechodzi w guzowatość pośladkową (tuberositas glntea). W górnej części tej guzowatości występuje czasem tzw. krętarz trzeci (trochanter tertius). Mniej więcej pośrodku kresy chropawej znajduje się jeden lub więcej otworów odżywczych.

Na końcu bliższym odróżniamy głowę kości udowej (caput ossis femoris), szyjkę (collum ossis femoris) oraz krętarz większy (trochanter major) i krętarz mniejszy (trochanter minor). Na głowie znajduje się powierzchnia stawowa głowy kości udowej (facies articularis capitis femoris) pokryta chrząstką szklistą oraz dołek głowy kości udowej (J'ovea capitis ossis femoris). Na przyśrodkowej powierzchni krętarza większego znajduje się dół krętarzowy (fossa trochanterica). Oba krętarze są połączone: z przodu kresą międzykrętarzową (linea intertrochanterica), a z tyłu grzebieniem międzykrętarzowym (crista intertrochanterica).

Koniec dalszy jest zbudowany z dwóch kłykci: przyśrodkowego i bocznego (con-dyli ossisfemoris medialis et lateraliś). Oba kłykcie są zaopatrzone w powierzchnie stawowe kłykci kości udowej (facies articulares condyli ossisfemoris). Z tyłu oba kłykcie są przedzielone dołem międzykłykciowym (fossa intercondylaris), oddzielonym u góry od powierzchni podkolanowej kresą międzykłykciową (linea intercondylaris). Z przodu powierzchnie stawowe obu kłykci łączą się w powierzchnię rzepkową (facies patellaris). Powyżej tej powierzchni na przodzie trzonu kości udowej znajduje się dół nadrzepkowy (fossa suprapatellaris). Na zewnętrznych powierzchniach obu kłykci znajdują się nadkłykcie (epicondylus medialis et late-ralis). Na bocznej powierzchni kłykcia bocznego kości udowej, tuż poniżej nadkłykcia bocznego znajduje się rowek podkolanowy (sulcus popliteus). Koniec bruzdy zwrócony w dół, w kierunku powierzchni stawowej kłykcia nosi miano wcięcia podkola-nowego prostowników (incisura poplitea extensoria), koniec przeciwległy, zwrócony do góry w kierunku tylnej powierzchni kłykcia nazywamy wcięciem podkola-nowym zginaczy (incisura poplitea flexoria).