16
Rurki Durliama - są to małe, szklane probóweczki, mające zastosowanie do badania zdolności fermentacyjnych drobnoustrojów z wydzielaniem CO2.
Kolby - różnego typu i wielkości: stożkowe (Erlenmayera) i kuliste z płaskim dnem używane do sporządzania pożywek i roztworów oraz do hodowli drobnoustrojów.
Pipety - jedno i wielomiarowe o różnej objętości od 1-25 cm', służą do posiewów, przenoszenia materiału, sporządzania rozcieńczeń itp.
Pipety pasteurowskie (ryc. 6) są używane głównie do posiewów. Gdy nie dysponujemy oryginalnymi pipetami, można je przygotować samemu z rurek
Kye. 6. Pipeta pasleurowskn
szklanych wykonanych ze specjalnego szkła sodowego. Rurki po przycięciu do odpowiedniej długości i wyjałowieniu wyciąga się w kapilarę, ogrzewając w płomieniu palnika, po czym rozdziela się na dwie pipetki z zatopionymi końcami. Przed pobraniem materiału, koniec pipetki odłamuje się z zachowaniem jałowości.
Szkiełka przedmiotowe i szkiełka nakrywkowe służą do sporządzania preparatów mikroskopowych. Szkiełka przedmiotowe Lindnera (komora Lindnera), z wgłębieniem (ryc. 7) służą do sporządzania preparatów przyżyciowych w kropli wiszącej.
Kyc. 7. Komora Lindnera
OGÓLNE ZASADY MYCIA
ORAZ JAŁOWIENIA SZKŁA, SPRZĘTU,
PODŁOŻY I POWIERZCHNI
Szkło laboratoryjne używane w pracowni mikrobiologicznej powinno być czyste zarówno w sensie chemicznym, jak i mikrobiologicznym (wolne od
mikroorganizmów). Wymaga to zastosowania odpowiedniego sposobu mycia i jałowienia. Szkło nowe, nie używane, wykazuje często odczyn alkaliczny, dlatego gotuje się je przez 15-30 minut w 1-procentowym HCI, potem płucze w bieżącej wodzie i powtórnie gótuje przez 30 minut w I -procentowym roztworze Na2C03. Następnie szkło należy dokładnie wypłukać w bieżącej wodzie i na koniec w wodzie destylowanej.
Szkło używane, zawierające jakiekolwiek hodowle drobnoustrojów, poddaje się ogrzewaniu w autoklawie przez co najmniej 30 minut w I atn w celu zabicia drobnoustrojów. Następnie usuwa się zawartość i myje w ciepłej wodzie z dodatkiem środka myjącego, najczęściej detergentu. Po umyciu należy szkło bardzo dokładnie wypłukać w wodzie bieżącej, a na koniec w wodzie destylowanej. Umyte szkło suszy się na wolnym powietrzu lub w suszarce.
Szkło bardzo zabrudzone oraz pipety myje się mieszaniną chromową, zalewając roztworem chromianki na kilka godzin. Po zlaniu chromianki szkło dokładnie płucze się wodą bieżącą a następnie destylowaną.
Szkiełka przedmiotowe i nakrywkowe najlepiej gotować w roztworze mydła lub środka myjącego. Po wymyciu i bardzo dokładnym płukaniu w wodzie bieżącej można szkiełka włożyć do 95-procentowego etanolu lub do mieszaniny etanolu i acetonu (1:1). Aby zapobiec matowieniu szkiełek, nie wolno ich zbyt długo moczyć w roztworach wodnych oraz należy chronić je przed wilgocią.
Sprzęt plastikowy myje się w wodzie z dodatkiem detergentu i płucze wodą wodociągową a na końcu destylowaną.
Szkło wymyte i wysuszone korkuje się, opakowuje w papier i jałowi w suszarce.
Płytki Petriego przed sterylizacją pakuje się w papier, pojedynczo lub po kilka sztuk, bądź umieszcza się w specjalnych metalowych puszkach.
Probówki zamyka się korkami z waty, ligniny bądź kapslami z metalu lub plastiku i pakuje w papier w zależności od potrzeb, najczęściej po 20 sztuk. W razie potrzeby również kolby korkuje się korkami z waty i nakłada kapturki z papieru lub folii aluminiowej.
Pipety przed jałowieniem zabezpiecza się przed zakażeniem z zewnątrz, zakładając waciki w część ustnikową na długość 2 cm. Następnie pipety zawija się w papier pojedynczo lub po kilka sztuk albo umieszcza się je w specjalnych metalowych tribusach.
Zapakowane szkło sterylizuje się suchym powietrzem w suszarkach o temperaturze 160° przez 2-4 godzin. Wyższe temperatury powodują kruszenie lub nawet zwęglenie korków i papieru.
Coraz częściej, w praktyce laboratoryjnej stosowany jest sprzęt i naczynia jednorazowego użytku, np. plastikowe, sterylne płytki Petriego, pipety itp.