Profagi przebywają wewnątrz komórki i nie niszczą jej. Są 01 przekazywane do komórek potomnych. W pewnych warunku uwalniają się z komórki i powodują jej rozpad. Na rysunku podano schemat rozwoju bakteriofagów prowadzących do niszczeli komórki bakteryjnej.
Komórka bakterii wolna od faga
*- Bakteriofag dojrzatg (wolng) Rys. 44. Schemat rozwoju baki
o- Pusta otoczka fagowa riofagów w komórce bakteryjni
— Wegetatywna forma faga
W krążeniu pierwiastków w przyrodzie ujawnia się wyraźni wzajemna zależność organizmów żywych. Na całość krążenia składu ją się dwa zasadnicze procesy:
■
synteza związków organicznych, rozkład związków organicznych.
Nyutczy substancji organicznych dokonują głównie rośliny zielone nu nieliczne gatunki bakterii samożywnych. Proces ten polega na Wytworzeniu z prostych związków mineralnych złożonych związków i umiicznych. Klasyczną ilustraq'ą syntezy jest sumaryczne równanie tftiir/cnia się cukru prostego:
0 C02 + 6 H20 + 2860 kJ (674 kcal)C6H12Oe + 6 0,
Po wyższy proces asymilacji dokonywany jest przez rośliny zielo-i przy udziale energii świetlnej i nazywa się fotosyntezą. Źród-' ni węgla potrzebnego do syntezy jest dwutlenek węgla zawarty ■ ilmosferze, a woda pobierana jest z gleby.
It<>/,kładu substancji organicznych dokonują głównie drobnoust-m|n, natomiast udział świata zwierzęcego i człowieka w tym proce-•ii jest stosunkowo niewielki. Rozkład martwej materii organicznej limy,tek roślinnych, szczątków zwierzęcych), zachodzący stale w gle-
i ii i wodzie, prowadzony jest przez bardzo liczne gatunki drobnous-un|ów. Reakcje rozkładu można podzielić na trzy typy:
fermentację,
gnicie,
mineralizację.
I'ermentacja jest niecałkowitym rozkładem związków organicz-
ii yi li złożonych głównie z węgla, wodoru i tlenu. Jest to przede - n/ystkim rozkład cukrowców, a ponadto alkoholi i innych związków pokrewnych. W wyniku fermentacji powstają takie związki, jak: i mii lenek węgla, wodór, kwasy organiczne (np. mlekowy, masłowy), alkohole (np. alkohol etylowy) i inne. Typowa fermentacja jest pro-• m-m beztlenowym.
(Inicie jest rozkładem głównie białek lub innych związków or-i ulicznych zawierających azot, bez udziału tlenu atmosferycznego, i wyniku czego powstają: amoniak, siarkowodór, dwutlenek węgla, uiilol, skatol oraz inne związki.
Mineralizacja jest całkowitym rozkładem związków organicznych i / do najprostszych substanq'i nieorganicznych, takich jak: dwu-i li nek węgla, woda, mineralne związki azotu, fosforu, sodu, potasu, 'iipnia i siarki.
67