CCF20081206067

Cechy udanych progra mów

Udane programy działań mają zawsze następujące cechy wspólne:

-    plany s;| ściśle dostosowane do potrzeb i możliwości środowiska, w którym mają być realizowane;

-    działa się zgodnie z regułą, że skuteczna pomoc musi dotyczyć wszystkich aspektów życia osoby lub rodziny, której się pomaga:

-    integracja różnych form pomocy czy wsparcia następuje jak najbliżej odbiorcy - osoby, rodziny czy grupy społecznej.

W związku z powyższym uważa się, że nie wystarczają międzyresortowe porozumienia co do form pomocy udzielanej potrzebującym - współpraca i integracja działań muszą mieć miejsce w kontaktujących się z odbiorcami zespołach interdyscyplinarnych, złożonych z przedstawicieli oświaty, pomocy społecznej, służb medycznych, organizacji pozarządowych i ewentualnie policji czy innych agend. W zespołach takich - poza profesjonalistami - powinni też działać przedstawiciele rodziców i wolontariusze, Koordynatorem pomocy na szczeblu lokalnym może być szkoła, ale też placówka pracy socjalnej czy organizacja pozarządowa.

Koncentracje sil wokół szkól

W różnych miejscowościach w Stanach Zjednoczonych zarysowuje się tendencja do koncentracji sil wokół szkól jako głównego ośrodka koordynującego pomoc wychowawczą i socjalną w lokalnej społeczności. Dobra realizacja tego modelu zakłada:

-    przedłużony dzień pobytu w szkole dla uczniów ze zorganizowaną opieką i zajęciami:

-    wakacyjny program działań letnich jako forma spędzania wolnego czasu, a po części jako forma nadrabiania zaległości w nauce;

-    opiekę zdrowotną i psychologiczną w siedzibie szkoły dla dzieci i ich rodzin;

-    intensywny udział rodziców w zajęciach dla dzieci, jako osób wpływających na decyzję, ale także jako wolontariuszy i częściowo płatnych współpracowników;

-    udział rodziców w zajęciach wieczorowych przeznaczonych dla dorosłych.

Cechy skutecznych działań pomocniczych

Wymienia się także inne jeszcze właściwości dobrze zorganizowanych i skutecznych działań pomocniczych:

-    konsekwencja i długotrwałość działań, z możliwością ich modyfikowania w miarę nabywania doświadczeń;

-    określenie właściwych proporcji między działaniami profilaktycznymi a korekcyjnymi;

-    ocenianie skuteczności działań ze względu na uzyskane rezultaty, a nie ze względu na podjęte czynności;

-    z pomocą i radą idzie się do ludzi, a nie czeka się biernie, aż się pojawią klienci.

Gdy analizuje się zgromadzone w CER1 programy, widać, że preferencje mają działania, w których łączy się konkretną pomoc określonym osobom z tendencjami do instytucjonalnych zmian warunków wywołujących zło.

Zastanów sic...

Jak oceniasz zagrożenie młodzieży wykolejeniem w znanej ci miejscowości? Kto mógłby zorganizować przeciwdziałanie niekorzystnym tendencjom?

Cechy dobrego nauczyciela

Skale do oceniania nauczycieli

Rozdział 13. Nauczyciel dobry i skuteczny

W tym rozdziale spróbuję dokonać podsumowania dotychczasowych rozważań i wskazać, jakie czynniki decydują o tym. że ktoś osiąga szczególnie dobre rezultaty w działaniach pedagogicznych.

13.1. Nauczyciel skuteczny na tle ocen badaczy i w oczach uczniów

Polski pedagog Stefan Wołoszyn, podsumowując liczne opracowania dotyczące kryterium oceny działań nauczyciela uważa, że dobry nauczyciel to człowiek, który:

-    jest specjalista w dziedzinie, której naucza, potrafiąc nie tylko przekazywać wiedzę, ale budzić zainteresowania, skłaniać do samokształcenia, uczyć myślenia;

-    umie korzystać z ułatwień, jakie dla dydaktyki tworzy postęp techniczny;

-    jest życzliwym wychowawca młodzieży i życzliwym doradca rodziców;

-    jest inspiratorem działań edukacyjno-kulturalnych wobec młodzieży i/lub środowiska;

-    ma interesujące właściwości osobowościowe dając młodym ludziom wtasnym życiem przykład pożądanego postępowania;

-    ma otwarta postawy wobec świata, ludzi, nowych idei i poglądów oraz tendencję do eksperymentowania i nowatorstwa."

Z licznych badań empirycznych na temat tego. jak uczniowie poslrzc gają i oceniają pracę nauczycieli wylania się podobny obraz.

Uważa się, żc dzieci i młodzież patrzą na nauczyciela oceniając go, jakby na 6 skalach. Skale te wyodrębnione przez Nasha". przedstawiają się następująco:

® Utrzymuje porządek - nie umie utrzymać porządku - dzieci uważają, że obowiązkiem nauczyciela jest utrzymanie porządku. To przeświadczenie jest powszechne. Glosy: „Nie lubię jej, bo powinna być bardziej stanowcza” czy „Pan A nie jest dość surowy", zdarzają się bardzo często. Wyrażają je zarówno uczniowie, którzy sarni są spokojni, jak i ci, którzy rozrabiając sądzą, że nauczyciel powinien ich poskromić. Wszyscy mają krytyczny stosunek do nauczyciela „za miękkiego”. Budzi on niechęć, brak respektu, a widok niekonsekwentnej bezradności powoduje wzgardę i politowanie. Niespełnienie tych oczekiwań naraża nauczyciela na duże kłopoty, bo dzieci uważają utrzymanie porządku za pierwotne - jeszcze przed nauczaniem - zadanie nauczyciela.

® Naucza - nie naucza - od nauczyciela oczekuje się, że będzie nauczał, a nie opowiadał luźno związane z tematem historyjki. Nauczając nauczyciel musi stawiać wymagania. W oczekiwaniach formułowanych przez 12-latków „nauczanie” jest bardzo często równoznaczne z określeniem „powoduje, żc się uczymy”, „powoduje, że umiemy", chociaż uczniowie nie potrafią sformułować, jakie aspekty nauczania są w słanie wywołać ten rezultat. Okazuje się również, żc dla uczniów na-

' Wolns/yil S.. Nunc:wid - przcglt/il lu.\ionr:ny /imktji. Itiislo w _l^;ncyklo|>alii PcUapojJic/nci'. np cii s. 444

" Ntish U.. hi/iils i:.\)HThihoii\ "flhcir Tcnchrrs. W Stu Mis M , Dcliimoilt S (rai ). ..l:xplnr:ilions iii (.'Itissroom Ohscrvjiiion". John Wiley. New York M)‘J7.