CCF20091204024

•    ostra niewydolność lewokomorowa i obrzęk płuc;

•    pęknięcie mięśnia sercowego, tętniak serca;

•    zatory tętnicze, których przyczyną są zakrzepy przyścienne na wsierdziu przylegającym do martwicy, lub zakrzepy powstające w żyłach obwodowych, zwłaszcza kończyn dolnych;

•    uszkodzenie mięśni brodawkowatych i wtórna niedomykalność zastawki dwudzielnej;

•    zespół „ramię-ręka”, to jest ból i ograniczenie ruchów w lewym stawie barkowym.

65. Jak powstał pomysł leczenia ruchem chorych na chorobę niedokrwienną serca?

Opisz ewolucję poglądów na ten temat.

Pomysł ten powstał na podstawie badań uwzględniających strukturę zawodów badanej populacji. I tak Morris (1958) stwierdził, że kierowcy autobusów w Londynie, pracujący w pozycji siedzącej i narażeni na stresy zawiązane z zawodem, częściej zapadają na chorobę niedokrwienną i zawał serca, niż konduktorzy tychże autobusów, wykonujący pracę o wiele spokojniejszą i połączoną z ruchem. Heyden badając jednorodne grupy zawodowe stwierdził, że u emerytowanych pracowników poczty śmiertelność w następstwie choroby niedokrwiennej serca była większa u pracujących przy okienku pocztowym niż u listonoszy. Takich obserwacji ogłoszono dużo w piśmiennictwie, niektórzy autorzy stwierdzili nawet, że ryzyko zawału u mężczyzn o małej aktywności ruchowej jest trzykrotnie wdększe niż u aktywnych ruchowo.

Wpływ pracy zawodowej na powstawanie miażdżycy i jej powikłań należy oceniać bardzo ostrożnie. Poza pracą zawodową odgrywa tu rolę wiele czynników zagrożenia zestawionych w tabeli 3.

Przytoczone obserwacje i badania sprawdły, że dawkowany wysiłek fizyczny wyprowadzono do leczenia chorych na chorobę niedokrwienną i zawiał serca. Poglądy na leczenie ruchem tych chorych przebyły w ciągu ostatnich lat dużą ewolucję. Należy pamiętać o tym, że na początku lat 60. chory z objawami świeżego zawału serca musiał leżeć w łóżku od kilku tygodni do kilku miesięcy. Pod koniec lat 60. już zaczęto podkreślać korzyści płynące z szybkiego pow^Trotu chorego do czynnego życia i rolę ćwiczeń fizycznych. W połowie lat 80. stwierdzono, że sam wysiłek fizyczny nie wystarcza dla uzyskania spowolnienia postępu miażdżycy i zmniejszenia liczby zawałów serca. Konieczna jest również zmiana stylu życia, odżywiania się i ograniczanie działania czynników^ zagrożenia. Leczenie ćwiczeniami fizycznymi jest obecnie istotnym elementem kompleksowej rehabilitacji w różnych fazach choroby niedokrwiennej serca.

W Polsce za pionierów leczenia ruchem chorych na zawał serca uznaje się Mściwoja Semerau-Siemienowskiego i Józefa Stanowskiego. Na początku lat 60. Zdzisław Askanas, Stanisław Rudnicki i współpracownicy opracowali zestawy ćwdczeń leczniczych dla chorych na świeży zawał serca na etapach szpitalnym, sanatoryjnym i ambulatoryjnym. Programy te są stale modyfikowane i unowocześniane.

30