ijabela 5.1. Klasyfikacja i definicja zbiorowisk roślinnych z punktu widzenia roli człowieka w ich
V'
powstawaniu i [przeobrażeńiu (Faliński 1969, zmienione przez autora)
• ZBIOROWISKA AUTOGENICZNE
[)'(<■
i • zbiorowiska Aj pierwotne
iii.
• zbiorowiska naturalne
IP.M
ZBIOROWISKA
ANTROPOGENICZNE
zbiorowiska
pótnaturalne
• zbiorowiska T synantropijne
zbiorowiska
segetalne
zbiorowiska
ruderalne
lub nowo powstałe
ii • zbiorowiska | ksenospontaniczne
w.
i-j
r
•;!
k
rV’l-
to zbiorowiska naturalne powstałe pod działaniem czynników naturalnych jako pierwotne kombinacje gatunków. Zbiorowiska autogeniczne dzieli się, na podstawie stanu zachowania, na zbiorowiska pierwotne i zbiorowiska
to zbiorowiska zbudowane z gatunków miejscowych o dobrze zachowanej strukturze i kompozycji gatunkowej, nie noszące śladów degeneracji wywołanej działalnością człowieka, utrzymujące się na siedliskach niezdegenerowanych (zbiorowiska wysokogórskie)
to zbiorowiska zbudowane z gatunków miejscowych, o dobrze zachowanej strukturze i kompozycji gatunkowej, lokalnie ze śladami degeneracji wywołanej działalnością człowieka podobnej w skutkach do degeneracji spowodowanej czynnikami naturalnymi, np. pożar, umiarkowany wypas, zrąb w skutkach podobny do działania wiatrołomu, lawiny itp. 1
to zbiorowiska powstałe pod działaniem czynników zależnych od człowieka, na siedliskach przekształconych lub nowo utworzonych. Zbiorowiska antropogeniczne dzieli się, na podstawie pochodzenia ich składników i sposobu powstania, na zbiorowiska pólnaturalne, synantropijne i ksenospontaniczne
*
to zbiorowiska zbudowane z gatunków miejscowych, wywodzących się z pierwotnych zbiorowisk, z niewielkim udziałem gatunków obcych nie wykazujących redukcyjnego stosunku do innych komponentów zbiorowiska, zorganizowane jako nowe charakterystyczne kombinacje, ale utrzymujące się wskutek powtarzalnych działań człowieka (zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe, wrzosowiska, zbiorowiska roślin wodnych w sztucznych zbiornikach, kanałach itp.)
to zbiorowiska zbudowane w części z gatunków rodzimych i w części z gatunków obcego pochodzenia, zajmujące siedliska skrajnie przekształcone lub nowo powstałe, reagujące wyraźnie na różne formy powtarzalnych oddziaływań (nawożenie, uprawa, wydeptywanie itp.)
to zbiorowiska chwastów jedno- lub dwuletnich, rzadziej bylin, towarzyszące uprawom polnym ogrodowym oraz trwałym kulturom rośli drzewiastych, jak winnice, oliwniki; a pozostające pod wpływem rodzaju i pory zabiegów agrotechnicznych (siew, koszenie, okopywanie, stosowanie środków chemicznych), wyjątkowo gatunk; rośliny uprawnej pod bezpośrednim wpływem (np. chwastów upraw lnu)
to zbiorowiska trwałe z przewagą bylin, porastające siedliska skrajne lub nowo powstałe w sąsiedztwie zabudowań, na śmietniskach, ruinach, placach, drogach, na terenach kolejowych, w portach morskich i rzecznych
to zbiorowiska zbudowane z gatunków obcych z niewielkim udziałem gatunków miejscowych, zorganizowane jako nowe kombinacje w stosunku do komponentów zastanego zbiorowiska, opanowujące siedliska zmienione lub przekształcone (zbiorowiska tzw. neofitów powstałe przez przebudowanie naturalnych zbiorowisk okrajkowych lub szuwarowych, np. szuwar tatarakowy na miejscu szuwaru mannowego; zbiorowisko robinii akacjowej i glistnika powstałe w wyniku przekształcenia upraw leśnych lub opanowania murawy kserotermicznej)