S/y „Zawisza Czarny” jest kontynuatorem pięknych tradycji słynnego jachtu harcerskiego z lat międzywojennych o tej samej nazwie, którym dowodził gen. Mariusz Zaruski. Był to szkuner zakupiony w Danii w 1934 r. za sumę 39 000 zł i przebudowany systemem gospodarczym, siłami własnymi harcerzy. Nadano mu imię duchowego patrona harcerstwa — rycerza spod Grunwaldu, którego męstwo i sła-wa głośno rozbrzmiewały wśród narodów świata, a bohaterska śmierć w walce z ‘Turkami uczyniła go postacią na wpół legendarną. Przysłowiowa słayrn Zawiszy Czarnego znalazła swój wyraz w prawie harcerskim jako ideał cnoty współczesnego młodego człowieka.
Do przystosowania statku do nowej roli decyzją Kierownictwa Harcerskich Drużyn Żeglarskich delegowano grupę harcerzy do generała Mariusza Zaruskiego z prośbą, aby zajął miejsce na mostku kapitańskim ,^Zawiszy Czarne -go”. Generał był twórcą polskiego jachtingu morskiego. Przez całe swe życie wiele zdziałał i wiele miał umiłowań. Był studentem konspirującym przeciw carowi. Był zesłańcem, rosyjskim marynarzem i równocześnie polskim poetą. Był taternikiem — założycielem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, ale przede wszystkim był wychowawcą i przyjacielem młodych pokoleń żeglarzy.
Dzieje Swej służby marynarskiej opisał w książce „Na morzach dalekich”, w „Sonatach morskich” oraz „Sonatach północnych”. Naj-większą jędnak popularnością cieszą się od lat, zwiłaszcza wśród młodzieży, jego wspomnienia z dalekomorskiego rejsu odbytego w 1935 r. na pierwszym harcerskim jachcie „Zawisza Czarny”.
Obecny „Zawisza Czarny” przerobiony został z lugotrawlera „Cietrzewi* z serii popularnych „Kulików”, który Ministerstwo Żeglugi podarowało harcerstwu. Akcja społeczna ZHP, dzięki której powstał ,Zawisza Czarny”, rozpoczęta w 1959 r., miała na celu odrodzenie żeglarstwa morskiego w ZHP i kontynuowanie pięknych tradycji.
„Zawisza” wszedł do eksploatacji w lipcu 1961 r., wyruszył w rejs szkoleniowy do Leningradu i Helsinek, ponoumie był przebudowany w 1966 r. przez Szczecińską Stocznię Remontową,
Przebudowa ta poważnie zmieniła jego wygląd. Kadłub został przedłużony o przeszło cztery metry i zakończony efektowną pawężą. Wyposażenie uległo modyfikacji i u-lepszeniom. Obszerna chłodnia prowiantowa znacznie powiększyła możliwości wykorzystania jednostki w żegludze po akwenach tropikalnych.
Ulepszono wyposażenie pomieszczeń mieszkalnych. Pewnym zmianom uległo też ożaglowanie — co podniosło znacznie szybkość i dało lepsze efekty żeglugowe. Projektantem ostatniego ożaglowania jest długoletni instruktor Centrum Wychowania Morskiego, jachtowy kapitan żeglugi wielkiej hm. Jan Sauer.
Jacht wyposażono w dum odrębne agregaty prądotioórcze oraz powiększono zapasy palium i wody pitnej. Obecnie ,^Zawisza” zabiera 22 tony wody słodkiej oraz 10 ton paliwa. Zapasy te umożliwiają harcerzom odbywanie dalekomorskich wypraw i reprezentowanie biało--czerwonej bandery z harcerską lilią w wielu portach świata.
Panuje na nim porządek i dyscyplina żeglarska ujęta w paragrafy ^„Regulaminu służby na statku szkolnym ZHP »Zawisża Czarny
(c.d. na str. 15)