CCF20140127013 (2)

i kontrolowania postępów akcji scenicznej. Przykładem koniuszy na dworze. Czasem osoba, która dominuje w widowisku i jest w pewnym sensie jego reżyserem, sama gra istotną rolę w przedstawieniu, którym kieruje. Ilustruje to pogląd pisarza na rolę pastora w uroczystościach ślubnych:

„Pastor zostawił drzwi uchylone, tak że mogli oni (pan młody Robert i drużba Lionel) słyszeć, co dzieje się w środku, i wejść bez zwłoki. Stali pod drzwiami, jakby podsłuchiwali. Lionel dotknął kieszeni, wyczuł kształt obrączki, potem dotknął łokcia Roberta. Kiedy miała rozpocząć się scena zawarcia małżeństwa, Lionel otworzył drzwi i popchnął Roberta naprzód.

Uroczystość toczyła się bez przeszkód kierowana pewną i doświadczoną ręką pastora, który ruchami brwi sygnalizował aktorom, co mają robić. Goście nie zauważyli, że Robertowi trudno było włożyć obrączkę na palec panny młodej, zauważyli jednak, że ojciec panny młodej bardzo płakał, a matka wcale. Ale były to drobiazgi, o których szybko zapomniano," ⁸⁸    ,

Ogólnie rzecz biorąc, członkowie zespołu różnią się więc zarówno sposobami, jak i stopniem, w_ jakim wolno Im kiorowuć przedstawieniom. Można zauważyć na marginesie, że strukturalne podobieństwa pozornie różnych przedstawień znakomicie widać w podobieństwie umysłowości wszelkich reżyserów. Niezależnie od tego, czy jest to pogrzeb, ślub,. przyjęcie weselne, piknik, wyprzedaż, wieszanie przestępcy, reżyser skłonny będzie oceniać przedstawienie na podstawie tego, czy przeszło ono „gładko”, „szczęśliwie”, „bez zakłóceń” i' czy uczestnicy byli przygotowani na wszystkie możliwe niespodzianki.

W wielu występach muszą być zrealizowane dwie doniosłe funkcje i jeśli zespół ma swojego reży-

■ aa w. Miller, The Sleep of Reason, Boston 1958, s. 524.

sera, na niego właśnie nakłada się obowiązek realizacji tych funkcji.

Po pierwsze, reżyser może mieć za zadanie przywoływanie do porządku każdego z członków zespołu, który niewłaściwie gra swoją rolę. Uspokajanie i karanie to najczęściej stosowane zabiegi korekcyjne. Jako ilustracja może tu służyć rola sędziego baseballowego w utrzymywaniu określonego rodzaju rzeczywistości wobec kibiców.

„Wszyscy sędziowie pilnują, aby gracze panowali nad sobą i powstrzymywali się od gestów wyrażających lekceważenie ich decyzji.” ²⁹    t

„Będąc zawodnikiem sam dawałem upust swej energii i dlatego wiedziałem, że musi istnieć klapa bezpieczeństwa pozwalająca rozładować straszliwe napięcie. Jako sędzia mogłem doskonale rozumieć zawodników. Lecz jako sędzia musiałem także decydować, na jak wiele mogę pozwolić graczom bez przerywania gry i bez pozwolenia im na zranienie, obrażenie czy też ośmieszenie mnie i obniżenie poziomu gry. Radzenie sobie z kłopotami i ludźmi podczas gry było równio ważne, jak sędziowanie we właściwym sensie tego słowa, a znacznie trudniejsze.

Łatwo jest sędziemu wykluczyć kogoś z gry. Na ogół znacznie trudniej jest zachować go na boisku, rozumiejąc i uprzedzając jego skargę tak, aby nie doszło do awantury.” ³⁰

„Nie toleruję błazenady w trakcie gry, podobnie jak nie tolerowałby jej żaden z sędziów. Komedianci dobrzy są na scenie czy w telewizji, a nie w baseballu. Burleska czy parodia może tylko zubożyć grę i narazić sędziego dopuszczającego do podobnych przedstawień na lekceważenie. Dlatego wesołków i mądralo usadza się już w momencie, kiedy zaczynają swoje numery.” ³¹

²³ B. Pinelli, Mr. Ump..., cyt. wyd., s. 141.

²⁰    Tamże, s. 131. ¹

²¹    Tamże, s. 139.

10* 147