5.4. Analiza produktywności, efektywności i kosztów pracy 159
7. |
Koszty dojazdów do pracy i podróży służbowych |
- dowozy pracowników - bilety - ryczałty paliwowe - delegacje (diety, przejazdy, noclegi) |
8. |
Koszty związków zawodowych |
- płace (etaty związkowe) - lokale - wyposażenie lokali - dostęp do mediów (telefon, fax) |
9. |
Odszkodowania (poza wypadkowymi) | |
10. |
Koszty utrzymywania i działalności służby pracowniczej |
- wynagrodzenia pracowników - lokale wraz z wyposażeniem - koszty biurowe |
11. |
Koszty doradztwa personalnego i outsourcingu personalnego | |
12. |
Koszty strajków i przerw w pracy |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Kulicki 2000; Marczak, Kwasek 1998; Sekuła 2000; Sajkie-wicz (red.) 1999, s. 81-83; Nowak 2008, s. 59-82],
W statystyce państwowej również stosuje się powyższe rozróżnienie kosztów pracy w szerokim i wąskim znaczeniu. Niektóre publikacje GUS traktują koszty pracy jako ogół wydatków, jakie firma ponosi w związku z pozyskiwaniem, utrzymaniem, przekwalifikowaniem i doskonaleniem pracowników oraz z tytułu obligatoryjnych składek na ubezpieczenia społeczne [np. Koszty pracy w gospodarce narodowej 1997, s. 8], Inne [np. Rocznik statystyczny pracy 2010, s. 297] definiują koszty pracy jako sumę wynagrodzeń brutto (łącznie z zaliczkami na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych i ze składkami na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, płaconymi przez ubezpieczonego pracownika) oraz pozapłacowych wydatków (m.in. składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, opłacanych przez pracodawcę, wydatków na doskonalenie, kształcenie i przekwalifikowanie kadr). W statystyce państwowej podstawowymi miernikami kosztów pracy są:
- koszt pracy w przeliczeniu na 1 zatrudnionego, obliczony jako wartość przeciętna w skali miesięcznej,
- koszt pracy 1 godziny opłaconej,
- koszt pracy 1 godziny przepracowanej.
Dla potrzeb zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwie celowe jest szczegółowe ujęcie kosztów pracy, tak aby możliwe było przyporządkowanie ich do poszczególnych funkcji kadrowych. Klasyfikacja rodzajowa kosztów pracy w przedsiębiorstwie jest dość skomplikowana (zob. tabela 5.2).