CCF20150916002

powierzchnie stawowe górne kłykci kości piszczelowej są dość ptysie o osi długiej ustawionej w przybliżeniu strzałkowo. Powierzchnia kłykcia bocznego jest bardziej płaska niż przyśrodkowego oraz nieco krótsza. Powierzchnie stawowe kłykci kości udowej są mniej więcej trzykrotnie większe od panewki, jednak ta ostatnia uzupełniona jest powierzchnią stawową rzepki. Powierzchnie stawowe pokrywa gruba warstwa chrząstki, przy czym największą grubość osiąga ona na rzepce oraz w miejscach największego obciążenia kłykci w postawie stojącej. Gruba warstwa chrzęstna wzmaga sprężystość stawu oraz jednocześnie wybitnie zmniejsza wstrząsy powstające podczas biegania, skoków itd.

Między powierzchniami stawowymi, w obrębie torebki stawowej, znajdują się parzyste łąkotki (menisci), które dzielą część obwodową jamy stawowej na dwa piętra. Łąkotki^zbudowane są z chrząstki włóknistej. Mają kształt niezupełnego pierścienia, zbliżony do litery C. Powierzchnie górne łąkotek są wklęsłe, odpowiadają wypukłym kłykciom udowym, a płaskie powierzchnie dolne - kłykciom kości piszczelowej. W przekroju poprzecznym łąkotki mają kształt klinowaty - grubsze na obwodzie,

0    ostrym kącie wierzchołka klina skierowanym do środka. Łąkotka boczna (menticus lateralis) jest nieco krótsza, silniej zakrzywiona, bardziej pierścieniowata. Łąkotka przyśrodkowa (meniscus medialis) jest dłuższa, słabiej zakrzywiona, bardziej sierpowa-ta. Obie łąkotki zwrócone są do siebie swymi wewnętrznymi krawędziami, tworząc razem dość regularną ósemkę. Połączone są między sobą z przodu więzadłem poprzecznym kolana (lig. transversum genus). Części obwodowe łąkotek zrastają się częściowo z torebką stawową, natomiast ich końce, zwane rogami (comua menisci), są przytwierdzone do kości piszczelowej za pomocą pasm łączno tkankowych. Ponadto od łąkotki bocznej odchodzą więzadła łąkotkowo-udowe przednie i tylne (ligg. meniscofemoraie antcrior et posterior), które kończą się na wewnętrznej powierzchni kłykcia przyśrodkowego kości udowej. Pomimo takiego umocowania łąkotki mają znaczną ruchomość

1    przesuwają się przy ruchach stawu kolanowego w ściśle określony sposób. Przy prostowaniu stawu przesuwają się do przodu, przy zginaniu - do tyłu. Droga ruchu wynosi około 10 mm. Również podczas wykonywania ruchów obrotowych podudzia przy' zgiętym kolanie, łąkotki naprzemiennie przesuwają się na piszczeli do przodu i tyłu. Zależnie od doraźnego ciśnienia w czasie ruchu, łąkotki zmieniają swą grubość oraz kształt, dopasowując się do aktualnej krzywizny główki stawowej, z którą się stykają w danym momencie, spełniając tym samym również funkcję amortyzacyjną.

5

6    7

Ryc. 42. Staw kolanowy, widok z góry po odcięciu kości udowej

1 - więzadło rzepki, 2 - k. piszczelowa, 3 - więzadło poprzeczne kolana, 4 - łąkotka przyśrodkowa, 5 - łąkotka boczna, 6 - więzadło krzyżowe przednie, 7 - więzadło krzyżowe tylne

114