CCI00127

rreść projektu konstytucji uchwalonego przez Zgromadzenie w dniu 19 kwietnia ^:-6 r., chociaż należy podkreślić, że o ile rolę konsekwentną w tym zakresie odgrywali komuniści i częściowo socjaliści, o tyle zmienne stanowisko prezentowała MRP, która ostatecznie nie poparła wszystkich założeń konstytucyjnych. Projekt konstytucji przewidywał parlament jednoizbowy (Zgromadzenie Narodowe), który miał wybierać Prezydenta Republiki o bardzo ograniczonych, wręcz symbolicznych uprawnieniach. Prawo rozwiązania parlamentu było niezwykle ograniczone i trudne w praktyce do zastosowania. Prawica rozpoczęła kampanię przeciwko projektowi konstytucji. Stanowisko to poparł również generał de Gaulle, a ponieważ do przyjęcia konstytucji wymagane było nie tylko głosowanie w parlamencie, ale także referendum, kampania prowadzona przez te czynniki zaważyła na stanowisku opinii publicznej. Stąd też w referendum konstytucyjnym 5 maja 1946 r. projekt konstytucji uchwalony przez parlament został nieznaczną większością głosów odrzucony przez społeczeństwo (za projektem oddano 9 100 tys. głosów, przeciwko 10 273 tys.).

Francja stanęła zatem w obliczu wyboru nowej Konstytuanty, co dokonało 5:e 2 czerwca 1946 r., przy czym wyniki wyborów nie odbiegały w istotny sposób od rezultatów głosowania 21 października 1945 r. Nadal dominującą rolę odgrywały trzy wspomniane już partie, tym razem jednak najsilniejsze poparcie wyborców otrzymali nie komuniści, lecz MRP, która znalazła się na pierwszym miejscu (FPK była na drugim, a SFIO na trzecim). Nowo wybrany parlament przyjął za podstawę swoich prac odrzucony 5 maja projekt konstytucji, poddając go modyfikacjom, które szły w kierunku zrezygnowania z elementów systemu rządów Zgromadzenia na rzecz tradycyjnego parlamentaryzmu. Przyjęto zasadę dwuizbowości parlamentu (Zgromadzenie Narodowe i Rada Republiki), wzmocnieniu uległa pozycja prezydenta państwa, a także rola premiera. Utrzy-nino jednak nadrzędną rolę Zgromadzenia Narodowego. Prace konstytucyjne zostały zakończone 29 września 1946 r. uchwaleniem przez Konstytuantę projektu stanowiącego kompromis polityczny. Tak uzgodniony projekt przyjęty został w referendum z 13 października 1946 r. Za projektem oddano 9 039 tys. głesów, przeciwko 7 830 tys., a 7 880 tys. osób wstrzymało się od głosowania (dane dotyczą tylko metropolii).

Rezultaty głosowania stanowiły wyraz rozdarcia opinii publicznej w konsekwencji stanowiska, jakie zajął de Gaulle, wrogo nastawiony do obydwu projektów konstytucji, rozbicia politycznego kraju, skłócenia partii, a także zmęczenia społeczeństwa trwającymi kłótniami i przetargami politycznymi.

Konstytucja z r. 1946 miała demokratyczny charakter, była jednak dziełem kompromisu zawartego przez partie lewicy i centrum. Przyjmowała ona zasadę, że suwerenem jest lud, rozumiany jako ogół obywateli, który realizuje władzę przez Zgromadzenie Narodowe wybrane w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Utrzymana została zasada nadrzędności parlamentu w systemie orga-bów państwowych, przy czym parlament był dwuizbowy, a przewagę wśród izb bćało Zgromadzenie Narodowe. Rada Republiki dysponowała jedynie ograni-

133