CCI20101007002 (9)

Dfekty Intukcykncyjiic ostre występują w wyniku następujących Itlpoielycznyclt mechanizmów:

•    Zmiana fazowoścl błon biologicznych z Żelowej nn półpłynną. Jtii niewielkie

zmiany fazowoścl mogą dnć duiy efekt (zjawisko potęgowania). Przejście w stan półpłynny zwiększa przepuszczalność dln małych cząstek,' zmniejsza grubość hlony, zwiększa jej powierzchnię. nhnlin potcncjnl powierzchniowy I zmienia funkcję białek wcwnątr/.blonowyc|i. .    * _s .. .

•    Dzlnlnnle przez receptory błonowe I wewnątrzkomórkowe, mektóre z tych receptorów su znane (hji. receptor.ACh). lecz transmisja bódićn* wywołującego efekty intuksykncyjne nn ogól nic Jest wyjaśniona. Niektórzy przyjmują tu irośicdnlą tolę krtnnlów jonowych, których przepustowość muAe pnwoAnlc zmieniać reaktywność kumótek nerwowych, up. w przypadku blokowania kanałów (udowych.

W efekcie powstaje chwilowe uszkodzenie funkcji ośrodkowego uklndu nerwowego, które w przypadku wielokrotnych powtórzcó mole przerodzić się w prze-wlekli) cuccrnlopntlę typu toksycznego. W obin/.lc znjrucln wyslępujc.clcpresjn, (mprzcd/.onn czasem euforii), zmienność afcklyWitit, obnlicnle zdolności zapamiętywania I gotowości pamięci. Wicie rozpuszczalników organicznych wywołuje pn kilkakrotnej ekspozycji uszkodzenie nerwów obwodowych, pollneuropnllę I zaburzenia rzekomuncrwlcowe. Uszkodzenia organiczne mózgu mrlgi) się ptteja-wlać Jako dcmeitcjn lub psychoza nfektywna'. Do objawów ncitropsycltlcznych doliczaj i) się oszkodzenin Innych narządów, znlcinic od sliuklltry chemicznej m/jntszcznlnlkn.    ‘ .    .

Możliwości zapobiegali In Inioksykncjnm rozpuszczalnikami organicznymi są slustutkowo niewielkie ze względu tut lotność łych substancji, łatwość penetracji przez płuco I skórę. tlloAlIwuśO nagromadzenia się w tkaninie ubioru. Najbardziej efektywne Jest ogrnulczcnle Ich parowania, ograniczenie Ich Musowania* przez zmianę procesu technologicznego i zostosownnic katalizatorów Ułatwiających ich przekształcenie w mało- lub nietoksyczne * związki. Efektywna innie być takie Izolacja procesu technologicznego oniz stosowanie wymuszonej wentylacji miejsca pracy (wyciągi). Niekiedy staje się konieczne stosowanie ubiorów 1 osłon głowy z niezależnym zasilaniem przestrzeni pndmnskuwcj powietrzem uraz ochron:) zwykle odsłoniętych części skóry.

Pod względem medycznym w bndnulu kandydatów do pincy' powinno się uwzględniać schorzenia, Jakie inógą wystąpić w prz.ypndku htloksykncjl danym rozpuszczalnikiem. Nnleiy uniknć dopuszczania do pracy osób .z Istniejącymi Jul zaburzeniami ncuropsychlcznyml lub ze skłonnością do wystąpieniu tego rodzaju zalwrzcrt. Przeciwwskazaniem u kobiet Jest * tówiiłcl cląZa.l okres karmienia niemowląt. Nnleiy wykluczać osoby z uszkodzoną funkcji) Wątroby I chorobami dróg oddechowych oraz z czynnymi schorzeniami alergicznymi. W bndanlnch kontrolnych wszelkie podejrzeniu o wystąpienie specyficznego dla danego rwz-piiszrznlulkn uszkodzenia wymaga stałego lub okresowego przerwania z nim kuntakm.    . .

Wiinalirle bloimmltorlugowej bierze się pod uwagę obecność rozpuszczalników lub Ich metabolitów w moczu I we krwi. Nnleiy pamiętać o moillwnśel Interakcji między poszczególnymi rozpuszczalnikami, Jnk lei. Innymi substancjami organie/.* Ijfmi

;/ \ *

15.2.5.

Tworzywa sztuczne

Sq 10 substancje \v|clkiłciqłiccr.kowe (polimery), wytwarzane ze fcwit\ików mnlocrnslcczkowych (monomery) w wyniku polimeryzacji, pollkondcnsncji i pnIU azlilycji. względem wlaidwoicl technologicznych dzieli się Je nrf termoplaitycz-nc (polichlorek winylu, polistyren, polietylen, polimetakrylan metylu I Inne), Icrinoutwurdzalne (Żywice fenolowo-formaldehydowe, Żywice mocznlkowo-form-oldehydowe) I chemóutwardzolne (Żywice poliestrowe, epoksydowe). Oprócz monomerów luksykuluglczno znnczenlc mnjn substimcjc dodawane w czasie produkcji, których celem jest nadawanie tworzywom określonych wlaScIwofcI. Naleci tu stabilizatory, katalizatory, rozpuszczalniki, snlyp Ireny (zmniejszające pnlnuSó), borwnikl I Inne.    I    .

Talłfln 15.7.    '    • .    . .

Mechanizm > Minc ta watnlcjsi.yml tworzywami sztucznymi

• Mmimntr (tworzywu)	1’nlomctfiuntim	Objawy zatrucia	lllniitonltm Ing
Ctiiorrk winylu (jfollchloi ek winylu)	W lozptdzlt powstaje' tlenek chloroetylenu 1 Aldehyd chlorooctowy; u-s tkod zenie c usteczek wcwnąlrzko-mórkowych (w tym DNA)	Objawy naikoTyczne 1 deprciyjnc. podralnlenlc ipojówek oczu I błon durowych .dróg oddechowych, twardzina rkóry, iwlóknlenlowc upalenie naczyrt k/wtonofnych, ikrootlcollta, uukodienle wątroby 1 (ledzlony, zapalenie płuc, na-czynlakomlfiik wątroby	W moczu (•orliodnc kwa tu merkapturo-wego, w powietrzu wydechowym chlorek winylu
Styitn (|K>litlyicn)	D/lalt jeko (lenek styicnu uszkadzają-co n« lipidy błonowe. oslnnkl mlcll-nowe nerwów; uszkadza itrukrnrę DNA.	Podratiilcnlc błon durowych Jamy nosowo-gardłowej, dróg oddechowych. spojówek oeru, dyskoordy-nacja ruchu, drgawki, utrata przy-lomnotcl; obnltenle zdolnolcl do prncy, osłabienie iludiu 1 rpzpo-' > nawania kolorów	Aberracjo chromu-tomalnc, wzrost wymiany siostrzanych chromalyd. w moesu kwas migdałowy I fenylu-glluksalowy. w powietrzu wydechowym styren
Akrylonitryl (pollokryloidlryl) ■	Działa- Jako celt cząsteczka 1 przez Jon cyjankowy	Objawy podobne Jak w zatiuclu cyjanowodorem, krwawienia do nadnerczy. • nledoczynnotd kory nadnerczy. labuuenls uwagi 1 pątnice! • *. • '	Stęfcnlc rodanków w moczu
Mciakrylan metylu (polimetakrylan metylu, plckitgUr)	Nlo Jest zntny %	Działanie trące (skóra, błony fiu-zoWe, spojówki oczu), hipotonia, zaburzenia funkcji wątroby 1 (spodkowego układu nerwowego, objawy uczuleniowe	Stclenlc w miejscu pracy (ekspozycja)
Dllrueyjtnlon lotu-CMI (poliuretan)	llnmuwnńlc cAMP, Stymulacja . 1 f,Cl 1 IfC. wztosl liczby CD8 ._»?v	Podratiilcnlc dróg oddechowych, astma, zapalenie pluć, obrzckpluc, i ca keje uczuleniowe skóry	Się fenie W nile| kii pracy (ekspozycja) V

371