118
7. Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego
ściekach jest spowodowane przede wszystkim przez wynoszone klaczki osadu czynnego. Do wymiarowania osadników wtórnych należy przyjmować maksymalny dopływ przy pogodzie deszczowej:
qA _Qhjt*x_ (712)
Fo
gdzie: qA - obciążenie hydrauliczne powierzchni osadnika, <2hmax - maksymalny godzinowy dopływ ścieków, F0 - powierzchnia osadnika.
Obciążenie powierzchni osadników wtórnych ładunkiem osadu (qwo) określa maksymalny godzinowy ładunek objętościowy zagęszczonego osadu czynnego przypadający na jednostkę powierzchni osadnika. Wartość parametru qvo można obliczyć z następującego wzoru:
_ 2hmax^C ^0 /-7 -i o\
<?VO — c w-13)
Fo
Według wytycznych ATV, wartość qvo nie powinna przekraczać:
- 500 dm3/(m2-h) - dla osadników o przepływie poziomym (radialnych);
- 650 dm7(m2-h) - dla osadników o przepływie pionowym.
Praca osadników wtórnych przy wyższych wartościach granicznych obciążenia może spowodować zwiększenie stężenia zawiesiny w ściekach oczyszczonych.
Znajomość mechanizmów procesu biologicznego oczyszczania ścieków pozwoliła na stworzenie modeli biokinetyeznych umożliwiających symulację pracy stopnia biologicznego oczyszczalni, która może stanowić alternatywę dla czasochłonnych i kosztownych badań w skali pilotowej czy technicznej. Za pomocą takich modeli można analizować wpływ czynników zewnętrznych (temperatura, skład ścieków i natężenie ich dopływu) oraz warunków eksploatacji stopnia biologicznego (stężenie tlenu w reaktorze, stopień recyrkulacji zewnętrznej i wewnętrznej, liczba pracujących reaktorów i osadników wtórnych itp.) na jakość ścieków oczyszczonych. Uzyskane w ten sposób dane można wykorzystać do celów projektowych oraz do tworzenia i doskonalenia systemów sterowania pracą oczyszczalni.
W literaturze zostało opisanych kilka modeli biokinetyeznych znanych pod nazwami ASM1, ASM2, ASM2d i ASM3 (Activated Sludge Model). Modele ASM1 i ASM2, opublikowane w roku 1986 i 1995, zostały opracowane przez grupę roboczą IAWPRC -International Association on Water Pollution Research and Control (obecnie IWA - International Water Association). Model ASM1 pozwalał na symulację procesu usuwania związków organicznych i azotu, natomiast ASM2 uwzględniał dodatkowo proces biologicznego i chemicznego usuwania fosforanów(V). Dalsze badania i udoskonalenia istnie-