57
Holenderski uczony van Soest twierdzi, że skóry owcze i kozie stosowano we Włoszech i w Hiszpanii, natomiast cielęce
Q
- Niderlandach, Francji i Anglii . Powyższe twierdzenie wydaje 5ię tyć mało precyzyjne. Problem dotyczący Hiszpanii został mikliwie opracowany przez Waterera, który jak już wspomniano ■stalił, iż dominowały skóry owcze^. Gdy chodzi zaś o wyroby ▼boskie, to fakt, że były wykonywane ze skór kozich potwier-irają wyniki badań, które zostały opublikowane w Niemczech przez Brunhild Werner^. Zagadnienia związane z dekoracyjnymi iurdybanami pochodzenia flamandzkiego, w porównaniu z wcześniej wspomnianymi, posiadają znacznie więcej opracowań, które zgodnie informują, o stosowaniu skór cielęcych, np. H. Bissuyt rHet Mechelse Goudleer"^, -E. de Witte "Cuirs dores"^ itd. Dziwi natomiast opinia o stosowaniu we Francji skór cielęcych, rżyż wszelkie dostępne autorce prace informują o używaniu
przede wszystkim skór owczych: Waterera^, de Felice, Hen-1 fi 17
ry Havarda oraz Catherine Le Peltier . Najwięcej wiadomości żotyczących angielskich "skór hiszpańskich" znajduje się naturalnie w "Spanish Leather" Johna V/. Waterera, gdzie autor zamieszcza informacje o wykorzystywaniu skór cielęcych do wyrobu
^ H.A.B. van Soest, op. cit. s. 39.
J.W. Waterer, op. cit. s. 16, 25-26, 31} 0 tym, że w Kor-iobie do wyrobu złoconych, tłoczonych i malowanych obić, uży -^ano skóry z owiec pisze także: E. Droz. Les tapisseries de zuir de Catherine de Medicis. "Gazette des Beaux-Arts T. LXV 1965 s. 149.
3. Werner. Die omamentalen Ledertapeten in Schlo/S Mo-ritzburg. "Sfichsische Heimatbiatter" 1972 z. 5 s. 214-215.
12
H. Bissuyt, op, cit. s. 142.
^ E.„de Witte. Cuirs dores. W: Erposition des ancieng me-tiers d'art malinois d'art religieux de la province d Anwers et de folklore local. Catalogue. Malines 1911 s. 202.
^ J.W. Waterer, op. cit. s. 31.
1^„de Felice. Encyclopedie ou dictionnaire universal rai-sonne des connoissances humaines. I. 14. Yverdon 1772 s. 415.
■LD H. Havard. Dictionnaire de 1 anjęublement et de lat deco-ration depuis de XIIIe siecle jusąu a nos jours. Paris /1887/. T. I s. 1118.
C. Le Peltier, op. cit. s. 6.