chalmers0099

101

Rewolucja kopernikańska

znajdują się wewnątrz orbity Ziemi. W systemie Ptolemeusza, aby uzyskać ten sam wynik, trzeba było sztucznie połączyć orbity Słońca, Merkurego i Wenus. A zatem system Kopernika posiadał pewne matematyczne cechy, które świadczyły na jego rzecz. Poza nimi jednak, oba konkurencyjne systemy astronomiczne były mniej więcej sobie równe, gdy idzie o prostotę i zgodność z obserwacjami pozycji planet. Kołowe orbity planet nie dawały się pogodzić z obserwacjami, wobec czego Kopernik, jak Ptolemeusz musiał dodać epicykle. Suma epicykli, potrzebnych dla uzyskania, zgodności z obserwacjami, w obu systemach była mniej więcej taka sama. W 1543 roku argument z matematycznej prostoty nie musiał się aż tak bardzo liczyć, aby zrównoważyć siłę argumentów mechanicznych i astronomicznych, które przemawiały przeciwko teorii Kopernika. Mimo to, spora ilość uczonych posiadających wiedzę matematyczną skłaniała się ku systemowi Kopernika, a ich wysiłki w celu jego obrony, w miarę upływu pierwszego stulecia po Koperniku, były coraz skuteczniejsze.

Galileusz był osobą, która przyczyniła się najbardziej do obrony systemu Kopernika. Uczynił to na dwa sposoby. Po pierwsze, posłużył się teleskopem w celu obserwacji niebios, co miało ten skutek, że uległy zmianie dane obserwacyjne, które teoria Kopernika musiała wyjaśniać.¹ Po drugie, zapoczątkował nową teorię mechaniczną, która zastąpiła mechanikę arystotelesowską i dzięki której obalone zostały argumenty przeciwko teorii Kopernika.

Kiedy w 1609 roku Galileusz skonstruował swoje pierwsze teleskopy i wypróbował je obserwując niebo, dokonał dramatycznych odkryć. Stwierdził, że jest wiele gwiazd, które są niewidoczne gołym okiem. Odkrył, że Jowisz ma księżyce i że powierzchnia Księżyca Ziemi jest pokryta górami i kraterami. Zauważył również, że pozorne rozmiary Marsa i Wenus ulegają zmianom w dokładnie taki sam sposób, jak to przewidywał system Kopernika. Później Galileuszowi udało się potwierdzić, że Wenus ma fazy tak samo jak Księżyc, co przewidział Kopernik, lecz co było sprzeczne z systemem Ptolemeu-

1

Moje uwagi na temat Galileusza, teleskopu oraz inne aspekty mojej oceny fizyki Galileusza wywodzą się /. prowokacyjnego przedstawienia tej historii przez Feyerabenda w Against Method: Outline of an Anarchistic Theory of Knowledge, New Left Books, London 1975.