CCF20130102079

Rys. 12. Schematy łączenia uzwojeń silnika w gwiazdę i trójkąt: a) uzwojenia nie skojarzone; b) uzwojenia połączone w gwiazdę; c) uzwojenia połączone w trójkąt

c)

A

Połączenie w gwiazdę (A—rys. 12b) uzyskuje się łącząc ze sobą końce (72, V2, W2 uzwojeń trzech faz, początki zaś tych uzwojeń (71, VI, Wl przyłącza się do sieci.

Dla połączenia w trójkąt (A — rys. 12c) należy uzwojenia trzech faz połączyć ze sobą szeregowo, łącząc koniec (72 pierwszej fazy z początkiem VI drugiej fazy, koniec V2 drugiej fazy z początkiem Wl trzeciej fazy oraz koniec W2 trzeciej fazy z początkiem U1 pierwszej fazy. W ten sposób powstaje zamknięty obwód trójkąta, do którego wierzchołków przyłącza się przewody sieci zasilającej.

Łączenia uzwojeń w gwiazdę łub w trójkąt zazwyczaj dokonuje się na tabliczce zaciskowej, którą w tym celu wyposaża się w specjalne blaszki miedziane, tzw. zwory, służące do zwierania ze sobą odpowiednich zacisków. Sposób wykonywania łączeń na tabliczce zaciskowej pokazano na rys. 13.

b)

X

m uz n

jt// | V1 | W1 L1 LI L3

	m Ul	U2 VI	VZ W1

U LZ L3

Rys. 13. Łączenie uzwojeń na tabliczce zaciskowej: a) przyłączenie faz do tabliczki zaciskowej; b) połączenie w gwiazdę; c) połączenie w trójkąt

Układ zacisków na tabliczce zaciskowej jest taki, że połączenie trzech zacisków znajdujących się w jednym rzędzie poziomym daje układ gwiazdowy, połączenie zaś trzech par zacisków leżących pionowo daje układ trójkątowy. Aby można było stosować przy przełączeniach te same zawory, odległość między zaciskami jest jednakowa w kierunku pionowym i poziomym. Na rysunku 13 przedstawiono również połączenie silnika z siecią przewodami LI, L2, L3.

Wyprowadzenie sześciu przewodów do tabliczki zaciskowej i łatwość połączenia uzwojeń w gwiazdę lub trójkąt umożliwiają zastosowanie silnika na dwa różne napięcia_ sieciowe, których stosunek wynosi 1,73 (tj. ^3). Najczęściej są to sieci o napięciach międzyprzewodowych wynoszących 220 i 380 V. Wyższe napięcie sieci (380 V) wymaga połączenia uzwojeń silnika w gwiazdę, niższe zaś (220 V) — w trójkąt. W obu przypadkach napięcie doprowadzone do fazy silnika będzie równe 220 V.

Istnieje jeszcze druga zaleta wyprowadzenia sześciu przewodów do zacisków. Dotyczy ona większych silników klatkowych, które dzięki temu mogą być uruchamiane za pomocą przełącznika gwiazda—trójkąt ( A, A) w celu zmniejszenia prądu rozruchowego, pobieranego z sieci. W takim przypadku silnik jest włączany w układzie gwiazdowym, a pracuje w układzie trójkątowym. Wobec tego niższe z dwóch napięć podanych na tabliczce znamionowej silnika określa napięcie międzyprzewo-dowe sieci, do której dany silnik jest przeznaczony; równa się ono napięciu fazowemu silnika, przy którym ma on pracować w układzie trójkątowym. Jeżeli na tabliczce znamionowej podana jest jedna wartość napięcia, to musi przy niej być umieszczony symbol układu połączeń A lub A (np. 380 V A).

Cztery różne napięcia zasilania silników trójfazowych można uzyskać przez odpowiednie przełączenia w poszczególnych fazach uzwojenia stojana. Przykłady takich połączeń pokazano w p. 2.3.2. Wartości napięć zasilania takich silników podane są na ich tabliczkach znamionowych.

Tabliczka zaciskowa silnika wielonapięciowego może mieć więcej zacisków niż silnika zwykłego, a schemat połączeń dla uzyskania odpowiednich napięć podany jest zazwyczaj na odwrotnej stronie pokrywki tabliczki zaciskowej.

Silniki większych mocy są zwykle wykonywane jako wysokonapięciowe, na napięcie 3, 5 lub 6 kV. Zaciski muszą być umieszczone na izolatorach wsporczych lub wyprowadzone na zewnątrz korpusu silnika za pomocą izolatorów przepustowych. Takie silniki często mają tylko trzy zaciski z przyłączonymi do nich początkami uzwojeń fazowych (71, VI, Wl, natomiast końce (72, V2, W2 są połączone ze sobą bezpośrednio w uzwojeniu. W ten sposób uzwojenie jest na stałe połączone w gwiazdę. Możliwe jest również stałe połączenie uzwojenia w trójkąt.

1. 4. 3. Uzwojenia silników wielobiegowych

Silniki, w których zmianę prędkości obrotowej uzyskuje się przez zmianę liczby par biegunów, nazywa się silnikami wielobiegowymi. Uzwojenia stojanów silników dwubiegowych są przystosowane do przełączania na dwie różne liczby par biegunów. Uzwojenia wirników są przeważnie klatkowe, gdyż takie uzwojenia mogą mieć dowolną liczbę par biegunów. Wynika to z konstrukcji uzwojenia klatkowego, w którym wszystkie pręty wirnika są ze sobą połączone na obu końcach za pomocą pierścieni zwierających. W ten sposób po

11