107
ROZDZIAŁ 9 • Motywacja
♦ wysiłek - jak bardzo się stara;
♦ wytrwałość - jak długo się stara.
Motywowanie polega na takim wpływaniu na innych, by poruszali się w pożądanym przez nas kierunku. Motywowanie siebie to z kolei niezależne wytyczenie kierunku, a następnie podjęcie działań pozwalających na poruszanie się w tym kierunku. Motywację opisać można jako zachowanie ukierunkowane na cel. Ludzie są motywowani, gdy spodziewają się, że tryb postępowania doprowadzi ich do osiągnięcia celu i cenionej nagrody -takiej, która zaspokoi ich potrzeby.
Silnie motywowani ludzie mają jasno zdefiniowane cele i podejmują działania prowadzące do osiągnięcia tych celów. Tacy ludzie mogą motywować się samodzielnie i jeśli tylko oznacza to poruszanie się we właściwym kierunku i spełnianie stawianych im oczekiwań, jest to najlepsza forma motywacji. Jednak większość z nas w mniejszym lub większym stopniu potrzebuje motywowania z zewnątrz. Organizacja jako całość może stworzyć warunki, w których, dzięki bodźcom - wynagradzaniu, możliwościom uczenia się i rozwoju -osiągać można wysokie poziomy motywacji. Jednak menedżerowie, wykorzystując własne umiejętności motywacyjne, wciąż powinni przekonywać ludzi, by czynili wszystko, co w ich mocy, korzystając przy tym z procesów motywacyjnych, jakie daje im do dyspozycji organizacja. By mogli to zrobić, muszą najpierw zrozumieć proces motywacji - poznać zasady jego działania, a także różne typy motywacji.
Proces motywacji przedstawić można w formie modelu zaprezentowanego na ilustracji 9.1. Model ten odnosi się do potrzeb i sugeruje, że motywację inicjuje świadome lub nieświadome rozpoznanie niezaspokojonych potrzeb. Potrzeby te wywołują pragnienia osiągnięcia lub zdobycia czegoś. Następnie określa się cele mające zaspokoić owe potrzeby i pragnienia i wybiera ścieżki zachowania prowadzące do tych celów. Gdy cel jest osiągnięty, potrzeba zostaje zaspokojona, a w razie pojawienia się podobnej sytuacji zachowanie najprawdopodobniej zostanie powtórzone. Jeśli natomiast cel nie zostanie osiągnięty, prawdopodobieństwo, że takie działanie będzie kiedykolwiek powtórzone, jest mniejsze.
Ilustracja 9.1 'oces motywacji