CCF20130211019

III. SZKOLENIE

Szybki rozwój sportu wyczynówego, ustawiczne przekraczanie „bariery wyników”, czyli najbardziej „wyśrubowanych” rekordów i niesłabnąca popularność zawodów sportowych — to m. in. czynniki powodujące szybki rozwój nauk o wychowaniu fizycznym. Wzrasta zapotrzebowanie na naukowe opracowania zasad, metod i środków nauczania w procesie szkolenia sportowego. Naukowcy rozmaitych dziedzin nauki mogą już poszczycić się poważnym dorobkiem w zakresie teoretycznego opracowania wielu zagadnień związanych z rozwojem sportu.

Ostatnio jesteśmy świadkami ścisłej współpracy naukowców z kadrą trenerską i działaczami sportowymi. Rewelacyjne wyniki, które padają na olimpiadach, mistrzostwach świata i innych zawodach sportowych, są tego wyraźnym dowodem. Ciekawy jest fakt przesunięcia granicy wieku nauczania najmłodszych. Coraz częściej rekordzistami świata i mistrzami zostają zawodnicy bardzo młodzi. Wyniki młodych pływaków, gimnastyków, łyżwiarzy figurowych mobilizują przedstawicieli innych dyscyplin sportu do analizy własnych metod szkolenia, zwłaszcza najmłodszych zawód ników.l

Od wielu lat uczeni i trenerzy zajmują się zagadnieniami tzw. wczesnej specjalizacji. Tym pojęciem określamy taki sposób prowadzenia zajęć z młodzieżą, gdy metody i środki, sprzęt i urządzenia sportowe oraz system zawodów są dostosowywane do wieku i płci młodzieży ćwiczącej. Na tym etapie nauczania stosujemy w szerokim zakresie odpowiednio dobierane ćwiczenia ogólnorozwojowe i proporcjonalnie mniej ćwiczeń specjalistycznych. „Celem wczesnej specjalizacji jest przygotowanie młodych sportowców do korzystnej działalności sportowej w okresie sportowej dojrzałości” [45].

1. OKRESY SZKOLENIA

^Na podstawie znajomości rozwoju organizmu ludzkiego opracowano w pedagogice podział na trzy kategorie wieku uwzględniane w procesie nauczania [45]:

1) młodszy wiek szkolny    7—11 lat,

2) średni wiek szkolny    12—15 lat,

3) starszy wiek szkolny    16—19 lat.

Na konferencji unifikacyjnej w Zakopanem opracowano podział na kategorie wiekowe specyficzne dla szkolenia młodzieży piłkarskiej w Polsce [35].

Sprawa szkolenia dzieci i młodzieży w piłce nożnej była i jest I (>matem licznych artykułów prasowych, publikacji naukowych, wielu narad działaczy i trenerów. Szkolenie zawodników począwszy od trampkarza na drodze systematycznych i racjonalnych zajęć sportowych stało się koniecznością.

Wysoki poziom piłki nożnej w świecie, wysokie umiejętności zawodników, coraz wyższy poziom techniki, taktyki, coraz większe wymagania w zakresie ogólnego przygotowania fizycznego z jednej strony wskazują na dalszy postęp wyczynu piłkarskiego, z drugiej strony stawiają przed wszystkimi piłkarzami zwiększone wymagania. Stwierdza się, że wysoki stopień trudności opanowania gry w piłkę wymaga szkolenia od wieku dziecięcego. Sprawie tej poświęca się wiele uwagi. Ukazało się szereg doniesień naukowych lekarzy, pedagogów i psychologów nad zagadnieniem tzw. wczesnej specjalizacji.

Należy zaznaczyć, że problem wczesnego uprawiania sportu przez dzieci i młodzież stał się stosunkowo niedawno przedmiotem badań naukowych, że sprawy te są jeszcze mało zbadane. Brak nadal jednolitych wskaźników i wymagań odnośnie szkolenia i rozwoju poszczególnych dyscyplin sportu wśród młodzieży. W różnych krajach problem ten jest w różny sposób rozwiązywany, stosownie do warunków etnicznych, klimatycznych, strukturalno-organiżącyjnych itp.

Na podstawie przeprowadzonych badań lekarsko-pedagogicz-nych i specjalistycznych wynika, że w piłce nożnej najlepszym wiekiem do rozpoczęcia specjalistycznego treningu jest wiek 11— 13 lat. Dzieci w okresie rozwoju uczy się najłatwiej rozmaitych ruchów. W latach 10—12 następuje tzw. optymalny okres nauczania ruchów. W celu przeprowadzenia prawidłowego podziału dzieci na grupy wiekowe bierze się pod uwagę wyniki badań morfologicznych i czynnościowych, właściwości systemu krążenia, systemu nerwowego itp.«

W praktyce chłopcy znacznie wcześniej wykazują zainteresowanie piłką nożną, często już w siódmym roku życia. Grają wówczas „dziko”, bez opieki instruktora czy nauczyciela. W związku z tym postanowiono wcześniej rozpocząć szkolenie chłopców. Kierując zajęciami piłki nożnej z chłopcami poniżej 10 lat, można korzystnie wpłynąć na harmonijny, biologiczny rozwój dziecka.

Zgodnie z powyższym przyjęto następujący podział chłopców na grupy wiekowe [35]: