a - odczyt z czujnika pierścienia dynamometru, b — stała dynamometru,
A - całkowita powierzchnia poziomego przekroju tłoczka (próbki),
A\ - powierzchnia poziomego przekroju trzpienia.
Najpierw określamy, na podstawie wskazań czujnika dynamometru, siłę P d/iti łającą na trzpień
P = ab, (10,M
a następnie wywołane tą siłą naprężenia pionowe q\
Ponieważ woda wywiera ciśnienie pionowe nie na całą górną powierzchną tłoczka (próbki), lecz tylko na tę część, która nie jest przykryta trzpieniem, wolto tego naprężenia pionowe wywołane naciskiem wody na górną powierzchnię tłocz ka (próbki) można przedstawić za pomocą wzoru
<72 =~~AAl'P- 00.71
Normalne naprężenie główne
4.2. Obliczanie naprężenia głównego bocznego cr3
Boczne naprężenie główne jest równe działającemu ciśnieniu wody
cr3=/>. (10,1)
4.3. Wyznaczanie kąta tarcia wewnętrznego i spójności gruntu
Mając wyznaczone w kolejnych doświadczeniach krytyczne naprężenia główn cr, i (T3, rysuje się odpowiadające im krytyczne koła Mohra (we współrzędnych (7 — r ) — rys. 10.Ib. Następnie prowadzimy prostą styczną do wymienionych kól która przecina oś rw punkcie o współrzędnej c (spójność ośrodka). Kąt pomięil/, osią era tak narysowaną prostą jest kątem tarcia wewnętrznego ę .
W aparacie trójosiowego ściskania ścięto cztery próbki tego samego grunlii Uzyskano odczyty wskazań czujnika dynamometru mierzącego siłę pionową: 0,11 mm, 0,51 mm, 0,76 mm, 0,98 mm. W aparacie wywołano ciśnienie wody er, oil powiednio równe: 100 kPa, 200 kPa, 300 kPa, 400 kPa.
Należy obliczyć kąt tarcia wewnętrznego (p i spójność c.
J mm
Średnica próbki wynosi 39 mm,
Średnica trzpienia 11 mm,
2 2
I'owierzchnia przekroju próbki I 194 mm = 11,94 cm , Powierzchnia przekroju trzpienia 95 mm = 0,95 cm , Pionowe naprężenie główne
(A ~ A\)P A
(10.10)
P
A
Naprężenie główne boczne c3 = p.
I i ytyc/ne pionowe i boczne naprężenia główne w kolejnych próbach:
= 100 kPa,
^,9+(ll,94-0,95)-100 =328kpa 11,94 11,94
o,' 572 kPa <Ą = 200 kPa,
111 S55 kPa <Jj = 300 kPa,
>1 1114 kPa cr 3 =400 kPa.
'na|i|c krytyczne pionowe i boczne naprężenia główne w kolejnych próbach ujemy we współrzędnych o — x odpowiadające im koła Mohra (rys. 10.lc), h i i. pnie do nich styczną. Kąt tarcia wewnętrznego wynosi 27°, a spójność 21 KPa.
87