DSC00013 (8)

•)

b)

U*-

230 {V] PEN*-

Obudową

Obudowa

LI »..........................

230 [V] Przerw*

om

hE

Napięcie +230(1 dotykowe +

Rys. 1.11. Skutki przerwania przewodu PEN (przewód ochronny uziemiony speł

niający jednocześnie zadanie przewodu neutralnego) prowadzącego do odbiornika przy ochronie przeciwporażeniowej przez zerowanie: bez zagrożenia (a), przy dotyku człowieka do obudowy - droga przepływu prądu pogrubiona (b).

Zerowanie jest chętnie stosowane, gdyż jest to najtańszy sposób ochrony przeciwporażeniowej. ale ma swoje wady. Na rysunku przestawiono przykład, gdy mimo nie uszkodzonej izolacji w odbiorniku, z przyczyny zewnętrznej, mianowicie z powodu przerwy w przewodzie PEN, na obudowie odbiornika pojawi się napięcie rażeniowe.

W wyniku zerowania na obudowie panuje napięcie 0V. W przypadku przerwy wystąpi na-e 230 V, które grozi porażeniem przy dotyku przez człowieka stojącego na ziemi.

ziemienie ochronne - polega na metalicznym połączeniu części metalowych urządzeń ,__!egających ochronie z częściami metalowymi zakopanymi w ziemi tzw. uziomami (naturalnymi lub sztucznymi).

Uziemienie ochronne można stosować w sieciach do 1 kV i powyżej lkV zarówno z uziemionym punktem gwiazdowym (typ TT), jak i izolowanym punktem gwiazdowym (typ IT) -we wszystkich sieciach prądu stałego i zmiennego bez ograniczeń napięcia | Ideę działania uziemienia ochronnego pokazano na rysunku .

W sieciach z uziemionym punktem zerowym w razie uszkodzenia izolacji, prąd zwarciowy płynący w pętli: faza zasilania - metalowa obudowa odbiornika - uziom ochronny - ziemia -uziom roboczy punktu zerowego transformatora powinien spowodować:

| dostatecznie szybkie zadziałanie zabezpieczenia (warunek prąd zwarciowy > od prądu zapewniającego samoczynne zadziałanie urządzenia ( bezpiecznika, wyłącznika nadmiarowego, wyłącznika elektromagnetycznego, wyłącznika różnicowoprądowego, wyłącznika instalacyjnego) odłączającego zasilanie 4 lub skuteczne obniżenie napięcia uszkodzenia do wartości napięcia bezpiecznego (tzn. poniżej 50 V)

Na rys. 1.12 przedstawiono połączenie zacisku ochronnego obudowy metalowej punktu świetlnego z przewodem ochronnym uziemionym PE.

W sieciach, w których punkt zerowy transformatora zasilającego nie jest uziemiony, przepisy zabraniają stosowanie zerowania, można natomiast stosować uziemienie ochronne jako środek ochrony przeciwporażeniowej. Sieć taka jest izolowana od ziemi, jednakże wskutek występowania w niej prądów pojemnościowych (przewody sieci i ziemia przedzielone powietrzem - dielektrykiem spełniają rolę kondensatora), a także wskutek możliwości uszkodzeń izolacji sieci zawsze istnieje możliwość porażenia w przypadku pojawienia się niebezpiecznego napięcia dotykowego na obudowie urządzenia zasilanego z sieci. Ilustracje takiej sytuacji stanowi rysunek 1.14.

W takich sieciach po przebiciu izolacji na chronionym urządzeniu następuje tzw. dozie-mienie związane z przepływem prądu pojemnościowego. Prąd ten zwykle nie powoduje zadziałania zabezpieczeń nadprądowych, ale skutecznie obniża napięcie uszkodzenia do napię-

21