Odrodzenie lub schyłek
Małe możliwości (zasoby) w połączeniu z.c słabą motyw atj oznaczają dla organizacji schyłek (likwidację) bądź konieczność zintegrowanej reorientacji, czyli „odrodzenia się”. Warto tutaj podkrei-■■ lic. że likwidacja organizacji nie zawsze ma katastrofalne skutki, jeśli
tylko jest przeprowadzona umiejętnie i korzystnie.
Odrodzenie organizacji staje się konieczne (jeśli nie zostanit podjęta decyzja o jej likwidacji) w sytuacji, gdy z jednej strony istnieje niski potencjał działania, z drugiej zaś — niewystarczający potencjał wpływu. Potrzebna jest więc całościowa, zintegrowana zmiana, obejmująca zarówno działania z zakresu restrukturyzacji, jak i rewitalizacji. „Odrodzona organizacja" powinna być organizacją nową. przygotowaną do realizacji działań ukierunkowanych na osiągnięcie strategicznej równowagi i stabilnej pozycji konkurencyjnej.
Dobrze zaplanowana i przeprowadzona transformacja przedsiębiorstwa musi cechować się troską zarówno o elementy potencjału działania, jak i potencjału wpływu. Często w praktyce nie dostrzega się tych zależności. Przykładem może być firma General Electric, która proces transformacji rozpoczęła na początku łat osiemdziesiątych. Najpierw przeprowadzono klasyczną restrukturyzację, redukując zbędne moce produkcyjne i optymalizując procesy. Po pięciu latach jednak zwrócono również uwagę na znaczenie tzw. miękkich elementów zarządzania.
Należy zatem pamiętać, że rozwój może być realizowany różnymi sposobami. Istotny wpływ na wybór właściwej drogi rozwoju ma ocena czynników kształtujących potencjał działania i potencjał wpływu organizacji.
W interpretacji rozwoju organizacji jako procesu doskonalenia miejsca zajmowanego przez nią w otoczeniu zwraca się uwagę na to, że rozwój jest efektem opanowywania przez organizację procesów „uczę-
S^cftet
I nt, ,ję- Dzięki temu mon ona zając odkrywane bąd* napotykane n«K ekotopane"'. zapewniając sobie lepsze położenie wobec mnych orpaaacp. Na ukształtowanie się takiego podejścia istotny wwarb koncepcja organizacji jako otwartego systemu dnała charaktery stycznych cech. przypisyw anych temu swtcn«»*i. zmienność, dynamiczna homeostaza, negatywna entropia i tm wifinalność. czyli właściwość osiągania danego celu równymi elekt yw nymi sposobami. Natura systemów działania powinna być po?rt tvm postrzegana nic tyle pod względem rzeczowym (materialnym), ile funkcjonalnym. Oznacza to. że systemy te konstytuuj'.) się w u stuku działań podejmowanych w interakcji z otoczeniem
W konsekwencji przyjęcia paradygmatu nrgamrucjt jako systemu działania rozwojem nazwiemy cyklicznie powtur/n|ą* \ się proces, obejmujący trzy funkcje: selekcję, kompensację i zmianę |b*'. »
Organizacje powstają na drodze wyboru d/iułan niezbędny* h realizacji zamierzonych przez nie celów. Analogią takiego ujęcia mo/c być występująca w prawic handlowym koncepcja osoby prawnej Wprawdzie powstaje ona w wyniku działań osób fizycznych, nie sama nie jest osobą fizyczną. Systemy działania powinny hyc postrzegane niejako układy materialne. lecz specyficzne struktury funkcjonalne, tworzone na drodze wyboru, czyli selekcji działań lirnożliwin ona powstanie systemu i uzyskanie przez niego niezbędnej nutonumH i swobody działania1.
W działalności gospodarczej selekcja przejawia wę pr/cdsięłWor czością, rozumianą jako całokształt działań /wiązanych / uruchomię niem nowego przedsięwzięcia. Ich istotę trafnie oddaje powiedzenie „od pomysłu do przemysłu". Funkcją przedsiębiorczości jest przekształcenie pomysłu, projektu, w konkretny wyrób łub usługę, kinrr dzięki zaspokojeniu określonych potrzeb są /dolne generować zysk. co w konsekwencji pozwala przedsiębiorcy odtworzyć lub ewentualnie rozbudować kolejne cykle wytwórcze.
Do lat sześćdziesiątych naszego stulecia widu ekonomistów nie doceniało znaczenia przedsiębiorczości w gospodarce Zapomniano o poglądach na ten temat R. CantiOona. J.B Saya czy I. Schumpcfera Zajmowano się głównie popytową stroną działalność gospodarczej
ten tcmai «ib. J6Ł i 6t—73)
21