W związku z wysokim stopniem ryzyka w handlu zagranicznym w nu których krajach, np. w Niemczech, działają Instytucje ubezpieczeniom których głównym przedmiotem działania jest ubezpieczanie transakacji a granicznych. Korzystają z nich także przedsiębiorstwa międzynarodowe.
Przedsiębiorstwo międzynarodowe może być zarządzane z przewag* ^ dencji centralizacji lub decentralizacji, które to te dwie tendencje omówiono w rozdziale 16, dotyczącym zarządzania przedsiębiorstwem dużym. Pokazane tam korzyści i niekorzyści centralizacji i decentralizacji odnoszą się również-mutatis mutandis — do przedsiębiorstw międzynarodowych. Duże terytorialne rozproszenie przedsiębiorstw międzynarodowych skłania do zdecentralizowanego modelu zarządzania, niemniej niektóre dziedziny są w nich z reguły mocno scentralizowane. Należą do nich przede wszystkim: polityka w zakresie kadr kierowniczych (także w odniesieniu do filii), polityka naukowo-badawcza i polityka fianansowa. Naświetlenie problematyki centralizacji i decentralizacji uzupełniamy teraz nieco inną argumentacją (tabela 7)
Struktury organizacyjne przedsiębiorstw międzynarodowych są bardzo zróżnicowane, co zależy od ich wielkości, liczby krajów w których działają, charakteru ich działalności i innych okoliczności. Odpowiednią dla wielu przedsiębiorstw jest strukura dywizjonalna w Jej regionalnym wariancie (zob. s. 183-184), gdyż jak mówiliśmy — struktura ta związana jest z daleko idącą delegacją uprawnień i umożliwia scedowanie zarządzania bieżącego do poszczególnych oddziałów (filii) przedsiębiorstwa, a skoncentrowanie decyzji strategicznych na szczeblu zarządu firmy.
W przedsiąbiorstwach międzynarodowych wyjątkowo dużą rolę spełnia zarządzanie strategiczne, opierające się o szerokie prognostyczne rozpoznanie wielu czynników w skali międzynarodowej. Ważność planowania strategicznego, jako części składowej zarządzania strategicznego, w tych przedsiębiorstwach wynika z kilku okoliczności:
— umożliwia ono stałe monitorowanie bardzo skomplikowanych operacji prowadzonych przez przedsiębiorstwa międzynarodowe,
— stanowi instrument harmonizacji wielu operacji prowadzonych w licznych krajach i podporządkowania ich nadrzędnym celom całej firmy,
— stanowi odpowiedź na globalne wyzwania konkurencyjne fi
« Zob. A. K. Koźmiński, Zdnąt&mi mię&cpumdou*. Krmkurmrfa a klotu Uouuowtj, PWE. Warszawa 1999 r., *■ Ul-