DSC00315 (12)

M

/''■•■f i/lea peiWflfl ferymlMliwj

dranic eaaedy na wai|rtkkh diMadi nilwic»ir»>li *ic w tradycji jidniflo typu pawMdowfgo. Da-swudarnu* historyczno mott by* zawarto w stosunkowo mało) ilości powieści reprezentatywnych dia tego typu powieści Zbiór poaiiłH kryminalnych. na których się opieramy, obejmuje blisko sio pozycji, wymienionych w „Uzupełnieniu" niniejszej rozprawy. Trze ci etap analizy grupuje w ko A-cu ws.-ystkic stwierdzenia, do jakich doszliśmy, i przedstawia schemat podstawowy kompozycji. Schemat podstawowy kompozycji powieści kryminalnej został w całości i w szczegółach sprawdzony na tym samym materiale, na którym przeprowadzono weryfikację zasady struktury.

Jest zupełnie oczywiste, że stosując ogólny schemat kompozycji zanalizuj.-my powieść Simenona U Charetier de ło Prouidencc. którą posługiwaliśmy się przy wyjaśnianiu fabuły powieści. Analiza strukturalna nakazuje nam rozwiązać prześle wszystkim ..węzeł gordyjski'* płaszczyzny fabuła, cyjno-kompozycyjnej: czy totalność kompozycyjna to jedna, czy kilka linii kompozycyjnych? Ber najmniejszego wahania możemy dokonać cięcia i stwierdzić, że istnieje tylko jedna linia kompozycyjna. która w paradygmacie sprowadza się do problemu/projakejł: kto jest mordercą i dlaczego zabił? Głębia linii kompozycyjnej (głębia totalności kompozycyjnej) wyraża się w formule (projekcji generalnej): morderca (ofiara.¹. Istniej.* więc bardzo wyraźna linia kompozycyjna', która przebiega od chwili rozpoczęcia śledztwa i przybycia Ma igro ta na wybrzeże tajemniczego kanału, aż do smutnej śmierci lekanta-zciłaóca woźnicy. Istnieje co prawda kilka linii, która usiłują oderwać się od UnU kompozycyjnej, ale urywają się one bardzo szybko Ł aoatają wchłonięte pracz główny nurt akeflL A tan owiązany Jut a jedną poofeelą. więc ft pojawienie się komitarsa. i wszystkie Jego akcje są tylko uzupełnieniem tej postaci i jej synUgmy kompozycyjnej. Maigret Jasi prawie statysta. <*U Jeana Jest on tylko przedstawicielem sprawiedk ^wu*^e*. którą od dawna dobrze zna i przed którą pragnie uciec. Konflikt istnieje miedzy Iranem 1 *ą sprawiedliwością, a nie między Jeanem i Mai-gretem. Przeciwnie, w chwili nawiązania ich kontaktu w Malgrecie rodzi się sympatia, bliska miłości Ilortcnac: pozwala on Jeanowi samemu roz-Uczyć się z tą sprawiedliwością, która go dcsięgla Zagadka, powstała w wyniku zabójstwa Mary Lampaon I otwierająca konflikt/altematywę/napię-cie. przedłuża się w linii, na której stale znajduje się protagonista; dopiero poprzez wyjaśnienie prota gon is ty zostaje wyjaśniona zagadka; śmierć przywraca równowagę, jaką naruszyła zagadka Ale cóż to za równowaga! Taka jak i śmierć: wielo znaczna, greżna, wypełniona pytaniami. W tym za-kcAczenlu leży początek: Slmenon musiał pisać da-lej.

Mamy więc Mo czynienia z jedną linia kompozycyjną. silną, jaśni, /wartą. Analizując fabułę tej powieści powiedzieliśmy, że Jednostki fabuły odpowiadają w niej sekwencjom kompozycji Wobec tego powieść składa się a dwunasta sekwencji. Właśnie sekwencja będzie tą dolną granicą, przy której zatrzymamy się najdłużej. Popełnilibyśmy jednak poważny błąd. gdybyśmy nie zaczęli od funkcji. Ich „sedno" jest wprawdzie wciąż zawarte w sekwencjach, ale musimy wyodrębnić je. rozdzielić linię kompozycyjną na atomy wyde-rzeó/kompozyeji. Nasza analiza podkreśli I ukaże, w jaka sposób funkcje „znikają" w sekwencjach Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że Mżwiarjs kompozycyjne nigdy nie mogą być drhaśowone I nazywane w ten sam sposób co Jednostki fabuły: