DSC00745

wzrost jego aktywności. Charakterystyczną cechą omawianego receptora jest także powiązanie jego czynności z kinazą białkową C.

Cechą charakterystyczną receptorów wszystkich trzech podklas jest ich recyrkulacja i degradacja. W komórkach nie stymulowanych ulegają one stałej internalizacji i eksterna! izacji, a czas ich połowicznego życia wynosi około lOh. W czasie tego procesu tylko 30% receptorów ulega degradacji w wyniku strawienia w obrębie lizosomów. Czas połowicznego życia RTK zmniejsza się do lh w przypadku stymulacji komórki przez czynniki wzrostu lub insulinę. Przypuszcza się. te endosomy zawierające aktywne formy receptorowych kinaz tyrozynowych ulegają fuzji z lizosomami jeszcze przed wydzieleniem się z nich pęcherzyków zawierających osobno ligandy i receptory. Przyczyną tego zjawiska jest prawdopodobnie fosforylacja bliżej nieokreślonych białek w obrębie Mony endosomalnej przez TK_

Odpowiedzi komórkowe wywołane przez różne receptory związane z kinazą tyrozynową mają podobny charakter. Wszystkie one powodują zwiększoną wymianę Na*/H*, wzrost stężenia Ca²* w cytoplazmie, zwiększoną przemianę fosfatydyloinozytoli, fosforylację białka rybosomo-wego 86 oraz ekspresję prołoonkogenów c-fos i c-myc. Częśó z tych efektów tłumaczy się aktywacją kinazy białkowej C. Aktywacja receptorów działających poprzez kinazę tyrozynową wywołuje selektywne odpowiedzi komórkowe. W przypadku receptora dla PDGF stwierdzono, że fosforylacja tyr 708 i tyr 719 powoduje selektywne łączenie się z nim takiego substratu jak fosfatydyloinozytolo-3-ldnaza, a fosforylacja tyr 739 oraz tyr 977 z tyr 989 zwiększa odpowiednio powinowactwo do GTPazy i fosfolipazy Cy.

Inicjowanie wzrostu komórek przez receptory dla hormonów i czynników wzrostu związane z kinazą tyrozynową uruchamia cały łańcuch reakcji. Enzym ten fosfory luje białko Shc. które wpływa na białko Grb2 warunkujące aktywność Sos. To ostatnie białko jest odpowiedzialne za przyspieszenie dysocjacji GDP od białka p21^ras i przyłączenie na jego miejsce GTP. Kompleks p21 ""-GTP aktywuje kaskadę MAP-kinaz i w konsekwencji fosforylację czynników trans-krypcyjnych odpowiedzialnych za proliferację komórek. Istnieją dane wskazujące, że RTK fosfory luje produkt protoonkogenu vav, który wg pewnych badaczy może (po translokacji do jądra komórkowego) bezpośrednio aktywować geny związane z proliferacją komórek.

Receptory wewnątrzkomórkowe

Obok receptorów zcwnąlrzkomórkowych na powierzchni plazmolemy występują receptory zlokalizowane wewnątrz komórki. W tym drugim przypadku konieczne jest wniknięcie liganda do jej wnętrza, aby tam po związaniu się ze specyficznym dla siebie białkiem receptorowym mógł on wywołać właściwą dla siebie odpowiedź komórkową. Wśród hormonów działających na tej drodze znajdują się hormony steroidowe i hormony tarczycy. W badaniach nad mechanizmami ich działania uwzględnia się takie czynniki jak:

—    transport hormonów od komórek je produkujących do komórek efektorowych,

—    przenikanie hormonu przez plazmolemę,

—    tworzenie się w komórce kompleksu hormon-białko receptorowe.

—    wywoływanie odpowiedzi komórkowej przez len kompleks.

Przenoszenie wspomnianych hormonów od komórek je wytwarzających do komórek docelowych jest warunkowane ich rozpuszczalnością, amfipatycznością i innymi Właściwościami

480