DSC00802

tów B pochodzi od nazwy kaletki Fabrycjusza (bursa Fabricii), w której dojrzewają u ptaków. Niektórzy badacze wyprowadzają jednak ich nazwę od szpiku (z ang. bonę marrow). w którym dojrzewają one u ssaków.

Po opuszczeniu narządów centralnych limfocyty T i B lokują się w odpowiednich obszarach obwodowych narządów limfatycznych: limfocyty T głównie w tak zwanych obszarach grasiczo-zależnych. a limfocyty B głównie w obszarach grasiczoniezależnych. Przykładem obszaru grasi-czozależnego jest strefa parakortykalna węzła limfalycznego, a także skupiska limfocytów wokół tętniczek pozabeleczkowych śledziony, natomiast przykładem obszaru grasiczoniczaleinego są grudki limfatycznc.

Należy jednak pamiętać, że w żadnym z obszarów obwodowych narządów limfatycznych nie występują wyłącznie limfocyty T lub B. W określonych obszarach jedne z nich przeważają tylko nad drugimi. Obecność obok siebie limfocytów T i B. a także makrofagów i komórek dendrytycz-, nych w obwodowych narządach limfatycznych. umożliwia kooperację tych komórek będącą | warunkiem rozwoju odpowiedzi immunologicznej.

Limfocyty T i B różnią się, między innymi, obecnością na powierzchni komórek określonych cząsteczek. Najważniejsza różnica polega na obecności na limfocytach B receptorów immuno-globulinowych (IgR) zdolnych do wiązania antygenu. Receptory te są identyczne z wolnymi (krążącymi) immunoglobulinami uwalnianymi przez dany limfocyt B w czasie odpowiedzi immunologicznej. Receptorów takich nie mają limfocyty T, które wiążą antygeny za pośrednictwem receptorów mających nieco odmienną budowę.

Dlatego wykrycie IgR na powierzchni limfocytów ludzkich jest przyjęte jako dowód przynależności ich do limfocytów B. Najprostsza metoda identyfikacji limfocytów T opiera się na wykrywaniu na nich obecności cząsteczek CD3, a także cząsteczek CD2, z których te ostatnie są receptorami dla erytrocytów owcy. Dzięki tym receptorom limfocyty T tworzą spontanicznie rozety z erytrocytami owcy.

Wśród limfocytów T można wyróżnić kilka subpopulacji. Limfocyty T cytotoksyczne (Tc) zdolne są do zabicia innych komórek (obcych, nowotworowych, zakażonych wirusami). Limfocyty T pomocnicze (Th — z ang. T helper cells) i limfocyty T supresorowe (Ts — z ang. T supressor cells) mają natomiast zdolność regulowania odpowiedzi immunologicznej. Limfocyty pomocnicze działają oczywiście wspomagająco, a limfocyty supresorowe hamująco. Bez regulacyjnego nadzoru ze strony tych dwóch subpopulacji limfocytów T układ immunologiczny mógłby zbyt opieszale i nieskutecznie zwalczać infekcje mikroorganizmów albo, wręcz przeciwnie, reagować zbyt gwałtownie uszkadzając „przy okazji” własne tkanki.

Aby móc zwalczać infekcję mikroorganizmów układ immunologiczny musi dysponować możliwością precyzyjnego rozpoznawania antygenów w błonach i otoczkach drobnoustrojów i odróżniania ich od związków wchodzących w skład naszych tkanek. Zdolność swoistego rozpoznawania i reagowania z antygenami mają właśnie produkowane przez limfocyty B przeciwciała, czyli immunoglobuliny oraz receptory limfocytów T wiążące antygen.

Przeciwciała występują zarówno na powierzchni limfocytów B jako ich receptory rozpoznające anty gen, jak i w postaci wolnej w płynach ustrojowych. Receptory limfocytów T wiążące antygen nie są w zasadzie przez nie wydzielane do środowiska.

Odpowiedź naszego organizmu na podanie antygenu nazywamy odpowiedzią immunologiczną. Tradycyjnie wyróżnia się odpowiedź typu humoralnego i odpowiedź typu komórkowego

W odpowiedzi typu humoralnego limfocyty B różnicują się z komórek syntetyzujących głównie receptory immunoglobulinowe w komórki produkujące przede wszystkim „wolne", to znaczy wydzielane do środowiska immunoglobuliny. Morfologicznym przejawem tego różnico-