DSC00804 (6)

Rozwiązanie

Na podstawie normy PŃ-63/M-85015 przyjmiemy połączenie typu jg^u• >3 średnica nominalna d = 52 mm, D =* 58 mm, z — 8.

. . Siła obwodowa wg wzoru 1

4M    4*1,2

^P= D+d ~ (5,84-5,2)-10“* r⁴³*⁷ ^

D-d    "5,8-5,2

? Obliczymy h₀ ~    ==•'- ~ " ^    ^— 0,3 cm

Przyjmiemy czynną długość styku wypustu z rowkiem l₀ = 125 mm. Obliczymy;: nacisk powierzchniowy (wg wzoru 2)

F    N

^p ~ 0,75-lo-ho-z ~ 0’75-0,125-0,0003 *8 m* ~ ^{19,5 MPa}'’|,

Jeżeli połączenie jest spoczynkowe, warunki prący średnie (przypadek II), a powierzchnia robocza czopa nieutwardzona,^- można wg tabl. 15 przyjąć. ko .= 604. -4-100 MPa. A zatem czynną długość styku wpustu można znacznie zmniejszyć, np. do l₀ = 32 mm.

Zadanie. Połączenie wpustowe z zadania w par. 19 zastąpić połączeniem wielo*¹ wypustowym o prostych zarysach- boków. Warunki pracy średnie, powierzehńi^ro-bocze czopa ulepszone cieplnie. Uwzględnić typ lekki oraz typ ciężki połączenia*® Obliczyć największą wartość przenoszonego momentu obrotowego dla obu typów połączenia — z warunku nieprzekroczenia dopuszczalnego nacisku powierzchniowego

21. Połączenia kołkowe i sworzniowe

Rodzaje kołków. Kołki należą do najtańszych elementów złącznycM stosowanych przy niewielkim obciążęniu połączenia. Rozróżniamy kołki:

—    zlączne, których zadaniem jest przenoszenie określonego obciążenia {siły ścinającej),

—■' ustalające,

—    kierujące, które zapobiegają obrotowi przy przesunięciu wzdłużnynąf łub przesunięciu wzdłużnemu przy obrocie,

—    zabezpieczające, które chronią element przed przeciążejiięm i są ścinane podczas przeciążenia.

Zależnie od kształtu rozróżniamy kołki walcowe, stożkowe, karbowe,-rozcięte i in. Zależnie od ustawienia kołka względem osi wału lub innego elementu rozróżniamy kołki wzdłużne, promieniowe i styczne.

Połączenia za pomocą kołka wzdłużnego stosuje się w zastępstwie połączenia wpustowego do przenoszenia momentu skręcającego. Połączenia za pomocą kołka promieniowego lub stycznego stosuje się do przenoszenia nie tylko momentu, ale i siły wzdłużnej (w połączeniach lekko obciążonych).

postacie i wymiary kójków są objęte normami:

__ kołki walcowe: PN-66/M-85021,'

_ stożkowe: PN-55/M-85019, PN-66/M-85020 i PN-55/M-85022,

_z karbami: vPN/M-850^4-t-85027,

rozcięte (sprężyste) PŃ/M-85023.

. Różne rodzaje kołków przedstawiono na rys. 5.5. Kołki wykonuje się w zasadzie z materiału o większej wytrzymałości niż części łączone, naj-, częściej że stali St6.

Kołki walcowe, wykonane z pręta ciągnionego i szlifowane, są przeznaczone do wbijania młotkiem lub do zaprasowywania w otworze rozwier-conym (pasowanie H7/n6 lub H7/u7). Ze względu na wysoką klasę dokładności otworu wykonanie połączenia jest kosztowne; otwór na kołek wierci się i rozwierca jednocześnie w obu częściach łączonych. Droga luzowania kołka jest długa, samoczynne luzowanie^się — wykluczone, zużycie kołka -- dujże. Kołki walcowe "nie nadają się do wielokrotnego demontażu, gdyż siła zacisku maleje.

Rys. 5.5. Różne rodzaje kołków [6]: o) kołek walcowy, b) stożkowy, c) stożkowy z gwintem, d) rozcięty, e) zasada działania kołka karbowego, f) kołek karbowy z karbami zbieżnymi na całej długości; g, h, i) z karbami zbieżnymi na części długości (częśó gładka może służyć jako oś), j) kołek karbowy z zaczepami do umocowąr⁵ końca sprężyny, do wyciągania go obcęgami itp.