IV WYBITNY I WSZECHSTRONNY TWÓRCA
teorii i krytyki sztuki: chciał przewodzić malarskimi wyl awangardzie. Jednocześnie zajął się teatrem i w kilką. lat napisał kilkadziesiąt sztuk. Już jednak w 1925 prze- S' rzucił się do powieściopisarstwa, aby w ostatnich ląf n?v tach życia poświęcić się niemal wyłącznie filozofii. Czy me wystrzeliłby nowymi niespodziankami, gdyby nie śmierć? Czy też „kończył się wigor żywiołowy tego nlaj człowieka, niezmiernie zasobnego w potencje”?1 Trudno powiedzieć. To jednak pewne, że Witkiewiczowska teoria sztuki płynie z rozważań nad malarstwem; że -I teatr spełnia filozoficzne marzenia pisarza; że powieści sj^J inaczej oświetlają materiał spożytkowany już w dra- j^J matach i opracowany intelektualnie w rozprawach. C2J Słowem, rozmaite dyscypliny rozjaśniają się wzajem- juc nie i dopiero łącznie odsłaniają w pełni zamierzenia j Witkacego. Jedność dzieła narzuca się niczym oczy- baJ wistość, ale dokładne uzgodnienie teorii i praktyki (przez wiele lat uważane za niemożliwe) wymaga|^eĄ szczególnego trudu i zawikłanych interpretacji. ' no|
Nie koniec na tym. Doświadczenia intelektualne Witkacego były niezmiernie bogate: obejmowały cały niemal ruch intelektualny Polski XX wieku. Dzieckiem prawie zapoznał się z myślą ojca, który — częściowe przynajmniej — odwoływał się do naturalizmu. Mło- C dzieńcem zanurzył w Młodą Polskę, aby samodzielni! cy 1 .......... ^ kiev
Rozwiązanie skrótów: Dl i D2 — S. I. Witki*1 w i c z, Dramaty, t. I i II. Opr. i wstępem poprzedził K. Putf pow na, Warszawa 1972; NFM — Nowe formy w malarstwie i iitu* z oj< pisma estetyczne. Wyboru dokonał oraz słowem wstępny* rodź i przypisami opatrzył J. Leszczyński, Warszawa 1959; KS -i „rau Stanisław Ignacy Witkiewicz. Człowiek i twórca. Księga p* ° . miątkowa pod red. T. Kotarbińskiego i J; E. Płomieńskieg-Warszawa 1957. z -a-h