HPIM2351

amerykański krytyk sztuki, patron ekspres] o nizmu abstrakcyjnego. Publikował w pismach „Nation” / „The Partisan Review Wywarł wpływ na życie kulturalne końca lat trzydziestych, czterdziestych i pięćdziesiątych XX w.

Awangarda i kicz

Jedna i ta sama cywilizacja wydaje równocześnie dwie tak różne rzeczy jak poemat T.S. Eliota i piosenkę z Tin-Pan Alley czy obraz Braque’a i okładkę „Saturday Evening Post”. Wszystkie cztery należą do zjawisk kultury, są najwyraźniej częściami tej samej kultury i wytworami tego samego społeczeństwa. Tutaj jednak zdaje się kończyć ich podobieństwo. Wiersz Eliota i wiersz Ed-die Guesta —- jaka kulturalna perspektywa będzie dostatecznie szeroka, aby pozwolić nam ustalić coś mówiący związek pomiędzy nimi? Czy fakt, że taka rozbieżność w ramach jednej kulturalnej tradycji była i jest przyjmowana jako oczywista — czy ten fakt nie wskazuje, że rozbieżność należy do naturalnego porządku rzeczy? Czy też jest to coś najzupełniej nowego, właściwego naszej epoce?

Żeby dać odpowiedź, nie wystarczy zatrzymać się na estetyce. Należy, jak sądzę, zbadać dokładniej i z większą śmiałością niż dotychczas związek, jaki zachodzi pomiędzy doznaniem estetycznym danej — nie ogólnej —jednostki i historycznymi kontekstami, w których to doznanie miało miejsce. Co się stąd wyłoni, pozwoli odpowiedzieć i na postawione wyżej pytanie, i na inne, być może ważniejsze pytania.

Tytuł oryginału: Avant-Garde and Kitsch. Pierwodruk w: „Partisan Reader”, 1946.