DSC01383 (2)

wiedniej do stopnia trwałości, jaką każdej części wszechświata nadały zgodne prawa. Przypuśćmy, że blask słońca zniszczy oczy człowieka, który z natury ma tak słaby wzrok, że nie może znieść światła. Chyba nie można sądzić, że tę zmianę wywołało słońce, czy to z powodu swojej wady, czy to chcąc uzupełnić jakieś braki w swoim świetle. Nie można ganić nawet samych oczu, że posłuchały swego pana i otworzyły się na światło, a także, że dały się zniszczyć samemu światłu. A więc ze wszystkich rodzajów zespucia na sprawiedliwą naganę zasługuje tylko to zepsucie, którego dokonuje wada. Innych zaś nawet nie i można nazwać zepsuciem, a w każdym razie nie mogą zasługiwać na naganę, ponieważ nie wynikają ze złej skłonności. Utrzymuje się bowiem mniemanie, że sama nagana otrzymała swą nazwę od tego, że jest „paratu", to znaczy odpowiednia i należna samej tylko wadzie, czyli i stąd nazywa się po łacinie „vituperatio** *

41. Wada zaś, jak już powiedziałem na początku, tylko dlatego jest złem, że sprzeciwia się naturze tej właśnie rzeczy, do której należy. Jasne więc, że ta sama rzecz, którą ganimy za jej wadę, zasługuje na pochwałę z powodu swojej natury. Wobec tego przyznajemy, że ganiąc wady chwalimy natury, oczywiście te, których wady ganimy. Ponieważ zaś wada sprzeciwia się naturze, tym bardziej rośnie jej złośliwość, im bardziej zmniejsza się doskonałość natury. Kiedy więc ganisz wadę, w rzeczywistości chwalisz tę rzecz, którą pragniesz widzieć w stanie doskonałym. A cóż to za rzecz jak nie natura? Przecież doskonała natura nie zasługuje na żadną naganę; przeciwnie, jest nawet godna swojego rodzaju chwały. A więc wadą nazywamy brak, jaki dostrzegłeś w doskonałości natury. W ten sposób dajesz świadectwo, że podoba się tobie natura, ganisz bowiem jej niedoskonałość, ponieważ chciałbyś widzieć ją doskonałą.⁹

¹ Etymologia ta (triluperore z oitium i parare) jest mało prawdopodobna.    a

» Ta arKumentacja. skierowana przeciw manichejczykom, zbija Je-dnoczaAnia plotyhską teorią materii jako ±ródta zła. Wydaje się Jednak.

sam Auguatyn o tym nie mylial, Por. F. J. Thonnard. Oeavres da mIM Augustm $ (Dialogu** phUoaophlqu*s), 9, 4M, pnyp. i.    203