DSC01950 (3)

[Farmakologia

mI ■ -    _Grażyna Rajtar-Cynke

4.2. INNE SUBSTANCJE O DZIAŁANIU UZALEŻNIAJĄCYM

4.2.1. Związki o działaniu halucynogennym

Związki o działaniu psychozomimetycz-nym, psychodelicznym czyli halucynogeny wywołują zależność typu lizergidu. Zależność tą oprócz dietyloamidu kwasu D-lizer-gowego (LSD), od którego nazwa zależności pochodzi i który wykazuje najsilniejszy potencjał uzależniający, wywołują również inne związki, takie jak meskalina, psylocybi-na, fencyklidyna, extasy.

Związki halucynogenne wpływają głównie na nastrój, słabiej zaznaczony jest ich wpływ na autonomiczny układ nerwowy. Wywołują one iluzje wzrokowe, rzadziej słuchowe, połączone z objawami depersonalizacji, zaburzenia myślenia, częste zmiany nastroju: od euforii do depresji. Halucynacje, zwłaszcza po LSD mogą powracać nawet po długim czasie, po miesiącach, a nawet latach od zaprzestania jego stosowania.

Tolerancja na działanie halucynogenów rozwija się szybko, już po 3-4 dniach stosowania i jest to tolerancja krzyżowa (również na inne halucynogeny).

Nadużywanie środków psychozomime-tycznych prowadzi do uzależnienia psychicznego. U osób uzależnionych, z czasem rozwijają się psychozy toksyczne, których objawami są napady panicznego lęku, halucynacje, zachowania agresywne, zaburzenia koordynacji ruchów, mowy, drżenia mięśniowe. W badaniach patomorfologicznych stwierdzono degenerację neuronów seroto-ninergicznych. Objawom tym towarzyszy tachykardia, suchość błon śluzowych, rozszerzenie źrenic.

Długo utrzymujące się halucynogenozy wymagają leczenia psychiatrycznego.

4.2.2. Amfetaminy i inne zwiąi^ o działaniu pobudzający^

Zależność typu amfetaminy wywolJI oprócz niej fenmetrazyna i metamfetaiJ na.

Amfetamina wprowadzona była do le_c|| nictwa w latach 30. XX wieku jako lek p_r^' ciwastmatyczny, później okazało się, że ona także silnym związkiem uzależniającym psychicznie.

Amfetamina pozornie zwiększa akty* ność psychiczną i fizyczną organizmu, ^ jest wynikiem jej działania euforycznego utraty samokrytycyzmu i przejściowej prawy samopoczucia.

Po amfetaminę i inne związki psychom budzające często sięga młodzież, szczegół, nie w okresie zaliczeń czy egzaminów, g<u powodują one iluzoryczną jasność myśij, zmniejszają uczucie zmęczenia, senność i łaknienia. Po ustąpieniu działania pobij, dzającego pojawia się senność, znużenie mogą występować również stany depresyj. ne.

Amfetaminy działają także pobudzająco na układ współczulny, powodując wzrost ci-śnienia krwi (niebezpieczeństwo przełomu nadciśnieniowego), przyspieszenie czynno* ści serca, wzrost temperatury ciała, może również wystąpić udar cieplny.

Mechanizm działania amfetaminy to hamowanie wychwytu zwrotnego DA, NA i 5-HT oraz hamowanie rozkładu tych neu-roprzekaźników. Działanie zmniejszające łaknienie związane jest z nasileniem prze-kaźnictwa serotoninergicznego i stymulacją ośrodka sytości.

Środki psychopobudzające często bywają nadużywane łącznie bądź naprzemiennie z innymi lekami, głównie nasennymi oraz alkoholem, ponieważ znoszą depresyjny wpływ tych ostatnich na oun.

W czasie ich stosowania rozwija się tolerancja na działanie psychostymulującc i anorektyczne co jest przyczyną zwiększania dawek, a większe dawki to silniejszy wpływ na sferę psychiczną oraz układ wegetatywny i szybszy rozwój zależności.

U osób uzależnionych rozwijają się psy* chozy toksyczne, w których występują uro-