DSC02522 (5)

191

5.3. Majątek trwały

z najczęściej stosowanych formuł jest nierówność Hanasz. Urbańczyk, Wiśniewski 1988, s. 188], której spełnienie potwierdza opłacalność remontu kapitalnego:

C-K >P.xt,(K-K.),

gdzie: C - cena nowej maszyny,

K - planowany koszt remontu kapitalnego,

P_m — produkcja uzyskana za pomocą nowej maszyny w ciągu roku, t_r - długość cyklu remontowego wyremontowanej maszyny,

K_r - koszty eksploatacji na jednostkę produktu przy zastosowaniu wyremontowanego środka trwałego,

K_n - koszty eksploatacji przypadające na jednostkę produktu wytworzonego |_

przy zastosowaniu nowego środka trwałego.

Formulę tę można wzbogacić o dodatkowe założenia, dotyczące np. długości cyklu remontowego czy wielkości produkcji w obiektach starych i nowych.

Do metod rozwiniętych (dynamicznych) rachunku opłacalności wyboru między    g,

remontem kapitalnym starego środka trwałego a jego wymianą na nowy (restytucją)    i

należą metody oparte na badaniu przepływów pieniężnych. Powinny być one stosowa-    jg

ne przy rozważaniu formy odnowy obiektów o dużej wartości (prezentację tych metod    ~

można znaleźć w [Brigham 1996, s. 102-106]).    ^

Remonty bieżące i średnie zwykle są mało kosztowne, a okres wyłączenia poszczególnych obiektów z użytkowania jest stosunkowo krótki, więc na ogół ocenia się ich przeprowadzenie jako opłacalne w porównaniu do wymiany tych środków    3

trwałych na nowe; w przypadkach wątpliwych (szczególnie przy remontach średnich p zakresie zbliżonym do remontu kapitalnego) stosuje się te same metody badania fełacalności ich przeprowadzenia, jak dla remontów kapitalnych.

Optymalizacja działalności przedsiębiorstw w zakresie odnowy środków trwałych będących w ich dyspozycji jest istotnym warunkiem wzrostu racjonalności gospodarowania tym czynnikiem produkcji. Należy przy tym pamiętać, iż środki trwałe,

Hapwiąc najmniej mobilny element potencjału wytwórczego przedsiębiorstwa, naj-;$zęściej „usztywniają” jego produkcyjną i pozaoperacyjną działalność. Wyznaczają Bp bowiem podstawowe przebiegi technologiczne oraz metody wykonawstwa, Ktganiczając je do tych, które są możliwe przy ich zastosowaniu ze względu na zespół cech, którymi dysponują. Środki trwałe najczęściej określają również wymagania dotyczące rodzajów i jakości stosowanych surowców i materiałów, jak też decydują ilości (i jakości) pracy żywej, jaka musi być zaangażowana do realizacji określonej działalności [Borowiecki 1993, s. 80]. Dlatego też procesy restrukturyzacyjne pol-slcich przedsiębiorstw powinny dotyczyć szczególnie tych dziedzin działalności gospodarczej, w których obserwuje się „bariery popytu” na wytwarzane produkty.

Powinny się one zacząć od dokonania przeglądu, a potem selekcji środków trwałych, która pozwoliłaby na wyeliminowanie obiektów zbędnych, ich komasowanie. a także przemieszczenie terytorialne. Działania te mogłyby doprowadzić do wygospodarowania powierzchni produkcyjnych, magazynowych i biurowych, które mogłyby przy-