DSC02539 (3)

5.4.2. Majątek finansówv

Na obrotowy majątek finansowy przedsiębiorstwa składają się dwie grupy aktywów:

=> należności i roszczenia.

=> środki pieniężne.

Należności obejmują: należności od odbiorców (krajowych i zagranicznych) za dostarczone wyroby, towary, usługi i wykonane roboty, zaliczki dla dostawców, należności z tytułu zwrotów podatków, składek ubezpieczeń społecznych, subwencji (itp.). należności z tytułu rozliczeń z pracownikami ( np. pożyczek, zaliczek delegacyj-nych itd.). należności związane z działalnością inwestycyjną (np. kaucji leasingowych), przedpłaty na budowę, dostawę urządzeń i instalacji oraz roszczenia sporne. W należnościach zazwyczaj dominują (905- i więcej) należności za dostarczone i jeszcze nie zapłacone (zafakturowane) wyroby. towary i usługi.

Środki pieniężne mogą występować w- postaci: gotówki w kasie; środków na rachunku rozliczeniowym, rachunkach krajowych w walutach obcych, rachunkach lokat terminowych; innych środków pieniężnych (np. środki pieniężne w drodze) itd. Do tej grupy zalicza się również krótkookresowe papiery wartościowe.

Należności są to środki przedsiębiorstwa, które służą finansowaniu rozliczeń | kontrahentami. Faktycznie stanowią formę nie oprocentowanego, krótkoterminowego kredytu udzielanego odbiorcom. Jeśli czas regulowania należności przekracza obowiązującą normę lub ustalenia umowne, przedsiębiorstwo ma prawo obciążania dłużników karnymi odsetkami. Przy kształtowaniu należności przedsiębiorstwo powinno kierować się zasadą minimalnego ich poziomu. Celowe utrzymywanie wysokiego stanu należności wynika z polityki marketingowej przedsiębiorstwa, prowadzącej do wzrostu sprzedaży i związanego z nią wyznaczania okresów płatności za dostawy wyrobów i usług dłuższych (od przyjętego tradycyjnie okresu dwutygodniowego). Jednocześnie uruchamia się bodźce w formie rabatów dla płacących gotówką (skonto) oraz upustów cenowych w razie uregulowania należności przed upływem terminu płatności. b. Poziom, a także ściągalność należności zależą też od czynników zewnętrznych, - a zwłaszcza solidności, płynności finansowej i wypłacalności klientów. Istnieje zatem konieczność skrupulatnego sprawdzania wiarygodności odbiorcy —- jego sytuacji i możliwości ekonomiczno-finansowych regulowania należności w terminie, ochrony przed ryzykiem oraz wpływu ogólnych warunków gospodarczych na jego kondycję. Popadło minimalizacja poziomu należności wymaga: bieżącej kontroli stanu należności, szybkiego identyfikowania należności przeterminowanych i opracowania sposo-1 bów ich ściągania oraz ubezpieczania dużych transakcji i kontraktów z klientami budzącymi wątpliwości, jak też prowadzenia analizy wskaźnikowej, badania struktury i wieku należności, bilansowych zestawień należności oraz analizy cyklu należności ' DSO (days sales outstanding). Szerzej na temat analizy, oceny i monitoringu fe należności w pozycjach [Brigham 1996, s. 155; Dobbins, Frąckowiak, Witt 1992, 1 s, 75; Sierpińska, Wędzki 1997, s. 128-143].

’ WBSĄ M P«latek od czynności ■