AnalizaFinansowaTeoriaPrakty40

Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie

ważyć się”. W tym rozumieniu ryzyko oznacza raczej wybór niż nieuchronne przeznaczenie.¹⁴² Często ryzyku przypisuje się zabarwienie negatywne. Postrzegane jest ono bowiem jako możliwość powstania straty, prawdopodobieństwo powstania straty, możliwość powstania pewnych odchyleń od zamierzonych celów, bądź też prawdopodobieństwo poniesienia nieprzewidzianych wydatków.¹⁴² Według F. Knighta ryzyko oznacza ewentualność powstania odebylenia od stanu oczekiwanego, które da się przewidzieć za pomocą rachunku prawdopodobieństwa.¹⁴⁴ Zgodnie z tą definicją wynik ewentualnych odchyleń jest nieznany. Kierunek odchyleń można jednak przewidzieć i może być on dodatni albo ujemny. Oprócz straty widzi się obecnie szansę osiągnięcia zysku.¹⁴⁵ Ryzyko (szansa) przedstawiane jest więc jako pozytywna lub negatywna różnica między oczekiwanym a osiągniętym stopniem realizacji celu.¹⁴¹' Ryzyko - w tym ujęciu - to możliwość wystąpienia niepożądanych wyników, które mogą prowadzić do utraty majątku i z drugiej strony ewentualność, że oczekiwane wyniki nie zostaną osiągnięte i szansa zostanie utracona. Istota ryzyka tkwi przede wszystkim w alternatywach: sukces lub niepowodzenie, zysk lub strata, nagroda lub kara. Ryzyko może więc być źródłem awersji, ale też motywem kreatywnego działania.¹⁴⁷ Ryzyko w nowej gospodarce ma charakter symetryczny: oznacza wielkie szanse i wielkie niebezpieczeństwa.^I4X

Określenie ryzyka wiąże się często z pojęciem niepewności. „Ryzyko” i „niepewność” często występują razem, bądź są nawet ze sobą utożsamiane, ale nie oznaczają tego samego.¹⁴⁹ Niepewność związana jest z realizacją przyszłych zadań, gdy nie ma możliwości obliczenia prawdopodobieństwa wystąpienia danego zdarzenia. Od niepewności nie jesteśmy w stanie się ubezpieczyć. Natomiast możliwość obliczenia prawdopodobieństwa danego losowego wypadku wiąże się z wystąpieniem ryzyka, które możemy uwzględnić w planach i kalkulacjach. W interesie decydenta leży kwantyfikowanie możliwych zagrożeń i uwzględ-

¹⁴² \y. Tarczyński, M. Mojsiewicz, Zarządzanie ryzykiem, PWE, Warszawa 2001, s. 13.

^,4-' H. Neunteufel, The Cosi ofRisk In Developmeni Projects, Analysis of Capital Markets and Financial Management, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000. ¹⁴⁴ F. Knighl, Risk, Uncertainty and Profit, London, 1971, s. 19-20.

¹⁴⁴ T.T. Kaczmarek, op.cit., s. 13.

^I4n K.W. Ncubiirger: Chance- and Risikobeurteilung im strategischen Management. Stuttgart 1989.

¹⁴⁷ W. Gabruscwicz, A. Kamela-Sowińska, H. Poetschke, op.cit., s. 333.

R.E.S. Boulton, B.D. Libcrt, S M. Samek, op.cit., s. XVII.

^14,1 D. Dziawgo, Credit-rating. ryzyko i obligacje na międzynarodowym rynku finansowym. PWN, Warszawa 1998, s. 13.

340